La komunecon en la kredo konfirmas la atesto de Martin Luther, kiun li faris, sentante sian alproksimigxantan morton. Kontraux cxia misinterpreto li konfesis la realan cxeeston de Kristo en la Sankta Mangxo. Tiam li konfesis la kredon, en kiu li volis "resti gxis la morto":
"Unue mi elkore kredas la altan artikolon pri la Dia majesto, ke la Patro, la Filo kaj la Sankta Spirito, tri distingeblaj personoj, estas efektiva, unika, natura, vera Dio, kreinto de la cxielo kaj de la tero, de cxiuj ajxoj...same kiel tio gxis nun validis en la roma eklezio kaj en la tuta mondo cxe la kristanaj eklezioj.
Due mi kredas kaj scias, ke la meza persono en Dio, nome la Filo, sola farigxis vera homo el la Sankta Spirito, koncipita sen ago de viro, kaj naskita de la pura sankta virgulino Maria kiel vera natura patrino. ..Ankaux ke Dio la Filo estas .. vera homo kiel mi mem kaj cxiuj aliaj, tamen sen peko ..tiel ke Maria, la sankta virgulino estas vera efektiva patrino, ne sole de la homo Kristo, sed de la Filo de Dio.
Mi ankaux kredas, ke tiu Filo de Dio kaj Maria, nia Sinjoro Jesuo Kristo, suferis por ni mizeraj pekuloj, estis krucumita, mortis kaj estis entombigita, por ke li elacxetu nin el la morto de pekoj kaj el la eterna kolero de Dio per sia senkulpa sango. Kaj ke la trian tagon li relevigxis el la mortintoj kaj supren-iris en la cxielon kaj sidas cxe la dekstra flanko de Dio, la potenca Patro.
Trie mi kredas en la Sankta Spirito, kiu kun la Patro kaj la Filo estas vera Dio, eterne venanta el la Patro kaj la Filo, sed distingebla persono en sia Dia estado kaj naturo. Per Li, la viva, eterna, Dia dono kaj donaco, cxiuj kredantoj garnigxas per la fido kaj aliaj spiritaj donoj, relevigxas el la mortintoj, liberigxas de pekoj, kaj estas farataj gajaj kaj konfidaj, liberaj kaj sekuraj en sia konscienco" (M. Luther, Verkoj WA 26,500ss).

El reformita vidpunkto, Karl Barth klarigis la Apostolan Kredkonfeson en du libroj:
- Credo. Zürich 1948.
- Dogmatik im Grundriss. München 1947.

1. Gvidaj pensoj pri kiel esti kristano

Jesuo fundamentas "la moralan agadon sur la graca agado de Dio" (KEKat II,48). La kristana etiko (= instruo pri gxusta konduto) estas "etiko de postsekvado", "etiko de respondo danke vivata post la sava ago de Dio" (EEKat 489), "post la sperto de donita amo de Dio en Jesuo Kristo" (KigV 16).

  Vivi el la fido

Ni dankas nian savon al la ago de Dio en la homigxo, kruco kaj relevigxo de Jesuo Kristo. Nin pekulojn Dio deklaras kaj faras pravaj: sole per Kristo, sole per graco, sole per la fido. En la bapto ni farigas membroj de la eklezio (1 Kor 12:13). Tiu pravigo, estante donaco, farigxas tasko. En kaj pro la graco ni estas vokitaj vivi el la fido, en la postsekvo de Kristo.

  Postsekvi Kriston

"Se iu volas servi al mi, tiu sekvu min (Joh 12:26), diras Jesuo. Tio signifas:
- sin dedicxi al la volo de la Patro (Joh 4:34; Mat 7:21).
- porti sian krucon (Mat 10:38; Luk 9:23).

  Fidoplene pregxi

Jesuo diras al la discxiploj, "ke ili cxiam pregxu kaj ne lacigxu en gxi" (Luk 18:1;; kp Mat 7:7). Li instruas al ili pregxi: Patro nia (Luk 11:2-4; Mat 6:9-13).

  Esti rekoneblaj laux la amo

"En Kristo gravas havi la fidon, kiu energias en la amo" (Gal 5:6). Jesuo diras: "Je tio cxiuj rekonos, ke vi estas miaj discxiploj: se vi amas unu la alian" (Joh 13:35). Tiuj ordonoj estas resumitaj en la duobla ordono: "Vi amu la Sinjoron, vian Dion, kun tuta koro kaj tuta animo kaj via tuta forto. La dua estas: Amu vian najbaron kiel vin mem" (Mar 12:30s.). Cxiu, ankaux la malamiko , estas nia najbaro: "Amu viajn malamikojn; faru bonon al viaj malamantoj (Luk 6:27).
"La ordono de amo estas la ordono de Dio por la tuta mondo. La minacata mondo povas havi futuron nur, se la spirito de amo trarompas kaj ree kaj ree venkas la legxon de vengxo, mekanismojn de malamo kaj reaga malamo, de perforto kaj reaga perforto" (KigV 17). Amo estas la bazo por monda etiko.

  Cxiam gxoji en la Eternulo (Flp 4:4)

"Nenio povas disigi nin de la amo de Dio, kiu estas en Jesuo Kristo, nia Sinjoro " (Rom 8:39)

2. La konscienco

  La jugxo de la konscienco devige konsciigas, kion fari kaj kion lasi

- En la "Gxenerala deklaro de homaj rajtoj" en 1948, Unuigxintaj Nacioj emfazis: "Cxiuj homoj naskigxis liberaj kaj egalaj laux digno kaj rajtoj. Ili estas dotitaj de prudento kaj konscienco" (Art. 1).
- "Senkonscience" agas, kiu krimas neglektante sian konsciencon; "senkonscienceco" do ne indikas la neeston de konscienco cxe homoj. "La konscienco memorigas la homon pri la postulo de finfina sendependo de la interesoj de cxi mondo. Nur tiam la homo konservas sian dignon, se li fidela al tiu alvoko de la konscienco rezistas al cxiuj tentoj cedi al la fascino de ricxo, potenco kaj reputacio" (DBK-EKD 1979, 25).

  La Sankta Skribo informas pri la konscienco

- En la Malnova Testamento mankas la nocio "konscienco", sed ne tio kion gxi signifas; cxar oni konscias kulpon (Gen 3); la psalmisto pregxas: "Cxar mi ekkonas miajn malbonajn farojn, mia peko cxiam staras antaux miaj okuloj" (Psa 51:5).
- En la Nova Testamento ni legas: "Se la nacianoj, kiuj ne konas la legxon, lauxnature faras tion, kion la legxo postulas, tiuj, kiuj ne havas la legxon, estas por si mem legxo. Per tio ili montras, ke la postulo de la legxo estas skribita en  iliaj koroj; ilia konscienco atestas pri tio, iliaj pensoj reciproke akuzas sin kaj defendas sin (Rom 2:14ss.). "Al cxiuj homoj la postuloj de la legxo estas skribitaj en la koro; ilia konscienco atestas pri tio" (DBK-EKD 1979, 29).

  La konscienco kiel natura doto bezonas dauxran formadon.

Gravan rolon ludas eksteraj influoj (la socia medio): Kio estas bona kaj malbona, la homo ekscias de aliaj; ligigxas kun tio ankaux eraroj kaj sintrompoj. La konscienco tamen estas nek nura produkto de edukado (tiel asertas Friedrich Nietzsche) aux reflekto de la valor-sistemo de la socio (tiel Karl Marx) nek simple la "vocxo de Dio". Nepras formado kaj edukado de la konscienco (KKK 1783).
La konscienco "pro socio kaj eduko malsame elformigxis cxe la individua homo.. Celo de cxiu konscienc-formado estas matura respondeca konscienco (EEKat 494).

  La konscienco bezonas orientadon je la volo de Dio, je ordonoj, normoj, valoroj.

- La ordonoj de Dio validas pli ol sxtataj kaj ekleziaj legxoj: "Oni devas obei al Dio prefere ol al homoj." (Ago 5:29).
- La kristana konscienco estas la konscienco ligita al la Vorto de Dio respektive al Jesuo Kristo (kp DH 3,1; EEKat 495).
- "Cxio kion vi atendas de aliaj, tion faru ankaux al ili! En tio konsistas la legxo kaj la profetoj! (Mat 7:12). Tiu tiel nomata "Ora regulo" repondas al la ordono de amo al la najbaro (Mat 22:39), gxi estas la enhavo de monda etiko.
- Ordonojn oni devas plenumi laux ties intenco, ne interpreti laux ties litero. En kelkaj kazoj, agi kontraux ilia litera formulo povas esti devo (Mar 2:23-28). "Ankaux ekleziaj normoj kaj legxoj ja povas esti konscience devigaj por la kristano estiel membro de la eklezio, sed ili ne kapablas liberigi lin de lia senpera respondeco antaux Dio" (L-RK, Kirche und Rechtfertigung, 1994, 237).

  Oni devas obei al la (motivita) jugxo de la konscienco
(EEKat 495; KKK 1782.1790; DH 3)

- La antauxiranta konscienco admonas anticipe al decido por la bono, kaj gxi avertas kontraux la malbono.
- La postsekvanta konscienco aprobas gxustan decidon kaj akuzas la kontrauxon.
- En konscienca ago, la individuo decidas en difinita situacio, kion fari kaj kion lasi.
- Neniun oni povas devigi agi kontraux sia konscienco. - ekzemple al milit-servado kun armiloj (Fundamenta Legxo de Germanio, Art. 4,3).

  La konstato de la konscienco estas vera, kiam gxi koincidas kun la legxo; gxi eraras, kiam gxi devias de gxi.

"Konciencon erarantan" ni rekontas, kiam iu opinias agi gxuste, tamen kontrauxagas (senkonscie) kontraux etika normo, do devus konduti alimaniere. Se iu estas konvinkita pri la gxusteco de sia konscienca jugxo, li devas gxin obei kaj ecx akcepti por tio la ekskomunikon de la eklezio (KEKat II, 134, kun Tomaso de Akvino).

 
3. La Dek Ordonoj

  La Dek Ordonoj - vojmontrilo por Izraelo

Dio (JHVH) akceptas Izrealon kiel sian popolon, faras interligon kun gxi, promesas al gxi amon kaj fidelon (Eliro 6:7). La Dek Vortoj - la dokumento de la interligo - enhavas la promeson de Dio kaj estas resumo de Liaj bazaj postuloj. La Dek Ordonojn ni trovas en Eli 20:1-17 kaj Readmono 5:6-21.

  La Dek Ordonoj - vojmontrilo por la kristanoj

Jesuo "ne venis por aboli la legxon kaj la profetojn, sed por ilin plenumi" (Mat 5:17). En la "duobla ordono de amo" li resumis la Dek Ordonojn: Elirante de ili, oni devas interpreti cxiujn aliajn ordonojn. "Cxar la tuta legxo estas resumita en tiu unu vorto: Vi amu vian proksimulon kiel vin mem" (Gal 5:14).

  La Dek Ordonoj - vojmontrilo por cxiuj

"Laux la volo de Dio, la ordonoj direktas sin al cxiuj homoj" (KigV 31). Ili garantias liberan spacon "kiu ebligas homan vivon; la ordonoj protektas valorojn kaj havajxojn de la homoj, kie ajn kaj kiam ili vivas" (KEKat II, 150). "En la Dek Ordonoj enestas la kriterioj de hom-inda socio, kiuj montras la vojon ankaux en la nuna epoko" (DBK-EKD 1979, 37).

  "Mi estas la Eternulo, via Dio"

Tiu revelacio, ke Dio cxeestas por ni (Eli 3:14) staras super cxiuj aliaj ordonoj. La sinprezento de Dio estas samtempe "oferto kaj alvoko" (EEKat 134).
- Oferto, promeso:
Dio revelaciis sin al la homoj multa-maniere (Heb 1:1; Rom 1:18ss). Lia sinturno al ni atingas sian kulminon nesupereblan en la sendigxo de Lia filo, kiu alportas liberigon el la potenco de la morto, la peko kaj la legxo per sia vorto kaj la verko de sia vivo perfektigita en suferado kaj relevigxo. La unua ordono promesas al la homo transcendan fikspunkton de la vivo kaj, sekve, veran sencon" (DBK-EKD 1979, 21s).
- Alvoko kaj kuragxigo.
Dio estas la kreinto de la mondo kaj de la homo, kaj en Jesuo Kristo ties savanto. "Cxion ni dankas al li; sen li ni estas perditaj kaj kondamnitaj. Pro Kristo ni havas renomon kaj estas amataj. Lin ni danke nomas nia Sinjoro" (KigV 34). "Antaux ol Dio ion postulas de ni, Li donacas sin mem al ni; antaux ol li surmetas al ni la legxon, li donas al ni la evangelion de Sia amo al ni" (Ortodoksa Kredo-Libro, 160). "Mi estas via Dio, kiu donacas al vi vivon kaj estontecon" (KEK II, 153 kaj ofte).
 
  1a Ordono: Vi ne havu aliajn Diojn apud mi

"Auxskultu, ho Izraelo; la Eternulo, nia Dio, estas unika Sinjoro. Tial vi amu la Sinjoron, vian Dion, kun tuta koro kaj tuta animo, kun cxiuj viaj pensoj kaj via tuta forto": Por Jesuo same kiel por Izraelo, tio estas la plej grava ordono (kp Rea 6:4s). La homo staras antaux la decido: "Vi ne povas servi al Dio kaj al mamono" (Mat 6:24; mamono = posedajxoj). Kun la Malnova Testamento, Jesuo akcentas: "La Eternulon, vian Dion, vi timu; al Li vi servu" (Rea 6:13; Mat 4:10). La unua ordono signifas,
el la vidpunkto de la evangelio: kredi je Dio, esperi en Li, fidi al Li, nur Lin adori, elkore Lin ami, konfesi Lin antaux la homoj.
Sanktuloj estas honorataj, ne adorataj (kp CA 20).
"Aliaj dioj" estas "troigoj kaj absolutigoj de cxi-mondaj ajxoj kaj kreitaj strukturoj" (DBK-EKD 1979, 16). "De kio dependas via koro, tio estas via Dio" (Martin Luther).

  Vi ne faru bildon de Dio

"Dio estas de tute alia speco ol la mondo. Denove kaj denove ni enportas niajn proprajn kriteriojn en la bildon de Dio...Kie oni kredas povi Dion devigi, kie oni magie volas disponi pri Li, kie oni klopodas enfermi Lin en la limojn de homa kompreno, tie oni lezas la malpermeson de bildoj" (DBK-EKD 1979, 24).

  Pekoj kontraux la Unua Ordono

- malfido: Negado de la ekzisto de Dio (ateismo) kaj nedecido pri tio cxu Dio ekzistas aux ne (agnostikismo);
- malkonfeso de la kredo (Mat 10:33: "Kiu malkonfesas min antaux la homoj, tiun ankaux mi malkonfesos antaux mia patro en la cxielo");
- idolado: vidi plej altajn valorojn en posedajxoj (mono), gxuo, potenco, sukceso, gloro - anstataux en Dio; aligxi al praktikoj, kiuj lauxdire prognozas la estontecon aux influos aliajn: horoskopoj, magio kaj aliaj. Kie oni rifuzas adori Dion "ordinare Lia trono ne restas neokupita; idoloj kaj supersticxaj praktikoj prenas Lian lokon; ne malofte disvastigxas anstatauxaj formoj de religia konduto; ... ideologiaj pretendoj de ekskluziveco, markitaj de netolero kaj fanatiko" (DBK-EKD 1979,23).

2a Ordono: Vi ne malhonoru la nomon de Dio

  Adori sole Dion

"Nia helpo staras en la nomo de la Eternulo, kiu kreis cxielon kaj teron" (Psalmo 124:8). "La nomo de la Eternulo estu lauxdata de nun gxis eterno" (Psa 113:2). Jesuo instruas nin pregxi: "Patro, Via nomo estu sanktigata" (Luk 11:2).
La nomo "Jesuo" (Luk 1:31) signifas "Dio estas helpo": Al ni "neniu alia nomo estas donita sub la cxielo, per kiu ni savigxos" (Agoj 4:12); "cxiuj en la cxielo, sur la tero kaj sub la tero fleksu siajn genuojn antaux la nomo Jesuo" (Flp 2:10). La bapto okazas "en la nomo de la Patro kaj la Filo kaj la Sankta Spirito" (Mat 28:19).
La nomo de Dio JHVH (Eliro 3:14) estas difino pri Dio mem. Dio estas vive efikanta, supera al la tuta mondo, fidela, sensxangxa en Sia sava volo. Tial, pro respekto, Izrael ne kuragxis prononci la nomon de Dio. Anstatauxe oni diris "Sinjoro", la "Eternulo", la "Nomo"; la regnon de Dio oni parafrazis "regno de la cxieloj".
El la vidpunkto de la evangelio, tiu ordono signifas: Respekti kaj ami la triunuan Dion kaj Lian nomon, adori kaj honori sole Dion. "Finfine, la kredo elprovigxas en la faroj. Tial nur tiu plene sanktigas la nomon de Dio, kiu plenumas la volon de la Patro kaj faras la veron" (DBK-EKD 1979, 26).

  Jxuro kaj voto

Jxuri signifas, alvoki Dion kiel atestanton, ke iu aserto estas vera (la aserta jxuro), aux ke promeso havas honestan intencon (la promesa jxuro).
Falsan jxuron oni severe kondamnis en Izraelo (Eli 20:7, Jehx 16,59).
Jesuo postulas: "Via jes estu jes, via ne estu ne; cxio cetera devenas de la malbonulo" (Mat 5:37). Sincero kaj honesto ne bezonas jxuron; tial Jesuo diras: "Tute ne jxuru" (Mat 5:34; kp Jak 5:12). La "jxurligan" demandon de la cxefpastro Jesuo ne rifuzis, sed respondis al gxi (Mat 26:63ss).

  Pekoj kontraux la Dua Ordono

La ordono "postulas ne nur, ke oni evitu senrespektan lingvajxon aux ecx blasfemon. Origine tiu ordono unualoke signifis, ke jxurante oni ne misuzu la nomon de Dio kaj ke oni ne faru jxurojn kontraux la vero aux senrespondece, facilanime" (DBK-EKD 1919, 26).
Misuzo de la nomo de Dio okazas, kiam ni ne repondas pregxe al Lia vorto direktita al ni, kiam ni senpripense eldiras Lian nomon aux "kiam ni uzas gxin por egoismaj celoj" (Kig V 37).
 
3a Ordono: Memoru, ke vi sanktigu la sabaton

"La sabato (= la nomo de la sepa tago de la semajno) estas por Izraelo konfeso al Dio" (EEKat 663). Gxi memorigas pri la plenumo de la kreo de Dio (Eli 20:8-11; kp Gen 2,2s), pri la liberigo el la sklaveco (Rea 5:15) kaj pri la interligo de Dio kaj la promeso (Eli 31:12-14.16s). "Dio estas la sinjoro de la vivo, tial Li disponas ankaux pri la tempo de la homo. Li ja donas al li la tempon." Gxin oni tial ne povas simple utiligi imanente. Tial Dio de la komenco de la kreo antauxvidis regulan periodon de ripozo kaj medito...Libera tempo devus doni al la homo pli da libero... Kiam la homo akiras ripozon, kiu ligas lin kun Dio - tio estas sanktigi la dimancxon, tiam li, kvankam engagxigxante en la mondo, tamen retenas la necesan distancon de la cxiutago. Sencela ludo kaj trankvilo estas esprimo de tiu libero ree kaj ree akirenda" (DBK-EKD 1979, 27).

  La sabato / dimancxo kiel "donaco de la prizorgo de Dio, per kiu Li partoprenigas en Sia ripozo kaj forto"

En ripozo, la homo trovas "la liberon  servi al Dio, glori Lin kaj sin disponigi al la kunhomoj, precipe al la malfortaj" (DBK-EKD 1984).

  La dimancxo - memoro pri la relevigxo de Kristo

- En la relevigxo de Kristo, komencigxas la nova kreo (EEKat 664). "Pro tio ke Kristo estis revekita el la mortintoj  'en la unua tago de la semajno' (Mar 16:2), la kristanoj festas la dimancxon kiel la tagon de la Sinjoro. La signifo de la sabato estis transprenita en la feston de la dimancxo. La unua tago de la semajno estis la komenco de la kreo. La relevigxo de Kristo estas la komenco de la nova kreo. .. Kiu festas la dimancxon, konfesas: Kristo relevigxis, Kristo vivas. Nia pasema vivo kaj cxi tiu pasema mondo estas akceptitaj en la nepereeman vivon de Dio" (DBK- EKD 1984).
- En la "Diservo, en kiu la homo sercxas la vivantan Dion, la adoro al Dio kaj la liberigxo de la homo atingas kulminon. La homo venas al si mem ne nur en sia laboro, sed ecx pli tiam, kiam li havas tempon por Dio" (DBK-EKD 1979,27).

  La dimancxo kiel protekto de la homeco

Jesuo akcentas: "La sabato estigxis por la homo, kaj ne la homo por la sabato" (Mar 2;27). Tiu tago estu "bonfaro.. La dimancxo-ordonon Dio donis pro la homo" (DBK-EKD 1988, 9). La dimancxo nuntempe estas multrilate minacata; "gxin absorbas la semajn-fino, estas nur ties fino, ties lasta tago. .. Perdigxis la ritmo de strecxo kaj malstrecxo, aktivo kaj ripozo. Al la hektiko de la laboro respondas la hektiko de konsumado. . La lokon de malstrecxo kaj ripozo prenas hasto kaj maltrankvilo" (DBK- EKD 1984). La senco de la vivo ne konsistas en produktado kaj profito. La dimancxo "estas kerna parto de nia kulturo. Tiu tago .. provizas tempon por la familio, por aferoj alimaniere elformeblaj ol en la cxiutago, por aferoj kiuj bezonas tempon. La dimancxo estas la tago, en kiu la homo estas sxirmata en sia homeco" (EEKat 664 s).

  La kristana Diservo konsistas en la auxskultado de la Dia Vorto kaj la celebrado de la euxkaristio

Jesuo nomas felicxaj tiujn, "kiuj auxdas la vorton de Dio kaj observas gxin" (Luk 11:28). "La homo vivas .. per cxiu vorto, kiu eliras el la busxo de Dio" (Mat 4:4 kun Eli 8:3). La komisio "Tion faru por memorigo pri mi" (1 Kor 11:25) koncernas la celebron de la euxkaristio. La evangelia eklezio nove malkovris la Sinjoran mangxon kaj celebras gxin pli ofte; la katolika eklezio nove valor-taksas la diservon de la parolo kun prediko en la euxkaristia celebro. Tio "proksimigas ambaux tradiciojn de Diservo... Tiu alprokisimigxo en la centra tereno de la Diservo donas esperon, ke la eklezioj estos kondukataj unu al la alia ecx pli.
 
  Survoje al euxkaristia komuneco

Komuneco en la kredo kaj venko super disigaj kontrastoj necesas por eklezia kaj euxkaristia komuneco:
"Euxkaristia komuneco premisas eklezian komunecon. El tiu komuna konvinko, la evangelia kaj la katolika eklezioj ne tiras la samajn konkludojn.
- Pro tio ke la eklezioj estas survoje unu al alia kaj pro tio ke la komuna celebrado de la sakramentoj antauxenigas la unuecon, la evanglia eklezio invitas al sia Sankta Mangxo ankaux kristanojn el aliaj konfesioj. Tio validas precipe por diverskonfesiaj geedzoj, kiuj deziras resti cxiu en sia propra eklezio.
- Pro tio ke la katolika eklezio vidas, ke la kreda kaj eklezia komuneco ankoraux ne efektivigxis laux la necesa mezuro, gxi estas konvinkita, ke la euxkaristia komuneco ankoraux ne eblas. Tial nur en urgxaj kazoj sub difinitaj kondicxoj gxi allasas evangeliajn kristanojn al la komunio, sed ne permesas al siaj membroj ricevi la evangelian Sanktan Mangxon." Estas "necese respekti la decidon pri allaso al la euxkaristio, kiun cxiu eklezio faris post zorga ekzameno" (DBK-EKD 1984).

  Esceptoj en la malpermeso de laboro dimancxe.

La kutimaj laboroj en la domo kaj stalo, riparo de akutaj urgxaj kazoj, prizorgo de malsanaj kaj maljunaj homoj, servopreteco por sekureco, taskoj de entreprenoj de trafiko kaj provizado, certigo de kontinua produkta proceso (DBK-EDK 1988).

El la  germana trad. A. Burkhardt 1999

zur ersten Seite "Esperanto" / al la Esperanta komenco-pagxo