Rottweil
ALTE STADT GANZ
ZEITBEWUSST
(MALNOVA URBO TUTE
MODERNA)
- En
Rottweil kutimoj kaj tradicio
estas flegataj. La sxvaba-alemana karnavalo, la gildoj, kreskintaj dum
jarcentoj, la sxangxoplena urba historio, belegaj pregxejoj kaj la
acerb-cxarmega
karaktero de la cxirkauxa regiono donas al Rottweil esprimplenan
identecon.
- Rottweil'aj moroj kaj
kutimoj,
la eventoplena urba historio estas prezentataj en la Urba-Muzeo. La
Dominikana-Muzeo,
la Lorenc-Kapelo, la Salfareja-Muzeo kaj "Forum Kunst" (Forumo Arto)
entenas
plie multvalorajn kultur-historiajn eksponajxojn el antikva kaj moderna
epokoj.
- Arto kaj kulturo
apartenas al
Rottweil kiel la cxiutaga pano. Tiu cxiuflanke perceptebla spirito
originas
el kultur- kaj histori-konscio, kreskinta dum multaj epokoj. Tia
kompreno
por kulturo devas esti flegata, volas libere disvolvigxi.
- Multnombraj arangxoj
en muzeoj,
en pregxejoj, en urbo-centraj domoj zorgas en Rottweil pri aktuala,
kultura
vivo kun altnivela etoso.
ALTE
STADT MIT VIEL GESCHICHTE
(MALNOVA URBO KUN RICxA
HISTORIO)
- Rottweil
havas iom de "historia
gxardeno". Cxi tie trovigxas heredajxoj el la epoko de princoj
"Staufer"
same kiel atestoj de fiera konstruemo el la iama regna urbo.
- Malkovru la romian
Rottweil:
en la elfosita Romia Banejo, en la malnovurbo sub Pelagio-Pregxejo aux
en Dominikana-Muzeo kun trovajxoj el antikva epoko. La romia
"municipium"
"Arae Flaviae", loko kun urbo-rajto, postlasis fascinajn spurojn.
- Karakteriza por la
urbo-plano
estas la divido de la urbo-centro je kvar kvadrantoj. Multaj
konstru-monumentoj
kolorigas la Rottweil'an urbo-historion: la Nigra Pordego, la Alta
Turo,
la Sankta-Kruc-Pregxejo, la Kapela-Pregxejo kaj, kaj, kaj.
- Rottweil estas la
vivanta ekzemplero
de eventoplena urba historio. Iam Rottweil'a urbestro deklaris militon
al franca regxo. "Por eterne" Rottweil volis esti membro en la Svisa
federacio.
Kaj Rottweil'a pulvo estis mondkonata.
- Stud-vojagxo tra la
Rottweil-a
pasinteco kondukas al neelcxerpebla trezoro de tiaj unikecoj.
ALTE
STADT NEU ENTDECKT
(MALNOVA URBO FRESxE
MALKOVRITA)
- Rottweil
permesas al si kontrastojn.
Apud turoj, krutaj gabloj, orieloj, putoj, pontoj kaj multaj
mallargxaj
stratetoj ekzistas moderna arkitekturo. Malnova konstru-substanco
kontrastas
al skulptajxoj el nia jarcento. Fokusu la detalojn kaj vi perceptas
tradicion,
kulturon, kutimojn kaj vivmedion, tipajn por cxi urbo.
- Esplorante Rottweil
vi ne sxparu
tempon por malkovri. Karakterizaj konstruajxoj, hejmecaj ejoj, placxaj
stratetoj – la urbo plenplenas je sia cxarma aspekto.
- La enamigxinto en
detalo ne preterlasos
rimarki la cxarmoplenan oriel-figuron cxe la fasado kaj ankaux ne tiun
etoson de malantauxaj kortoj kaj anguloj en la stratetoj.
ALTE
STADT GANZ ZEITBEWUSST
(MALNOVA URBO TUTE
MODERNA)
- En
Rottweil kutimoj kaj tradicio
estas flegataj. La sxvaba-alemana karnavalo, la gildoj, kreskintaj dum
jarcentoj, la sxangxoplena urba historio, belegaj pregxejoj kaj la
acerb-cxarmega
karaktero de la cxirkauxa regiono donas al Rottweil esprimplenan
identecon.
- Rottweil'aj moroj kaj
kutimoj,
la eventoplena urba historio estas prezentataj en la Urba-Muzeo. La
Dominikana-Muzeo,
la Lorenc-Kapelo, la Salfareja-Muzeo kaj "Forum Kunst" (Forumo Arto)
entenas
plie multvalorajn kultur-historiajn eksponajxojn el antikva kaj moderna
epokoj.
- Arto kaj kulturo
apartenas al
Rottweil kiel la cxiutaga pano. Tiu cxiuflanke perceptebla spirito
originas
el kultur- kaj histori-konscio, kreskinta dum multaj epokoj. Tia
kompreno
por kulturo devas esti flegata, volas libere disvolvigxi.
- Multnombraj arangxoj
en muzeoj,
en pregxejoj, en urbo-centraj domoj zorgas en Rottweil pri aktuala,
kultura
vivo kun altnivela etoso.
ALTE
STADT GANZ AUS DEM HÄUSCHEN
(MALNOVA URBO INVITAS)
- Eliru la
dometon! Eniru la aktivan
Rottweil'an kultur- kaj distro-programojn! Feria-magio, subcxielaj
teatro-prezentadoj,
koncertoj kaj kabaredoj, ekspozicioj, libertempaj renkontigxoj,
danckunvenoj
kaj urba festo. Kiam en Rottweil la karnavalistoj svarmas, oni senbride
amuzigxas. La libertempa oferto allogas cxiujn el la tuta regiono, kaj
infanojn kaj maljunulojn, kaj familiojn kaj unuopulojn.
- Belaj kaj multnombraj
estas la
okazoj por festi abunde. Cxe la grandioza "Göllsdorfer Saukirbe"
(Gelsdorfer
Porka-Kermeso) aux cxe unu el la sennombraj trinkfestoj. Cxiam io
okazas
sur la kultura scenejo: foje tuttradicie, foje pli grandburgxece, sed
kelkfoje
ankaux kritikeme-ribeleme, do buntmiksite!
ALTE
STADT RINGSUM NATUR
(MALNOVA URBO
CxIRKAUxITA DE NATURO)
- Rottweil
estas ne nur grizigxinta
beleco. Cxirkauxe natur-adorantoj trovas multvariajn, cxarmajn ejetojn
en subcxiela pejzagxo cxiudirekte: al okcidento kondukas belaj
migrad-vojetoj
kaj itineroj en la Nigran Arbaron, oriente levigxas la proksima
panorama-rando
de la Sxvaba Jxuraso kun siaj plej altaj suproj.
- La mezaltaj montaroj
formis siajn
karakterizajxojn dum jarmiloj. Malnova Rottweil estas konforma al tiu
tipa
natur-pejzagxo. La jarringoj estas cxiufoje klare legeblaj. Migrado,
biciklado,
promenado, piknikado kaj ecx ripozado, cxio cxi estas farebla.
- Survoje kune kun la
familio aux
sola. Malstrecxigxado de cxiutaga vivo. La cxarma Nekar-valo kaj la
proksime
situanta ripoz-oazo en la "Eschach"-valo (Esxahx-valo) efikas kiel
kuracado.
Trankvilon kaj solecon trovas ne nur fisxkaptisto cxe
"Linsenberg"-lageto.
- La harmonio en cxi
tiu natur-protektata
tereno estas okulfrapa: vasta, apenaux tusxita kultur-pejzagxo
laux
la moto: "Konscie gxui kun senso por la naturo". Ne nur tio, kio frapas
la okulojn, kaptas la sensojn, sed pli ol tio estas la simplaj,
malgrandaj
ajxoj en la Rottweil'aj tradiciaj anguloj kaj en la tipa rura
cxirkauxajxo,
ligantaj koron kaj okulon.
ALTE
STADT IN DER FREIZEIT
AKTIV
(MALNOVA URBO POR
AKTIVA LIBERTEMPO)
- Rottweil
sin banas. Senlima akvo-plezuro
en banejo "Aquasol". La libertempa banejo kun salakva baseno, aro de
sauxnoj,
plezur-glitejo kaj lud-oazo por infanoj gardas vin kontraux cxiutaga
strecxigxo
kaj tristaj pluvaj tagoj. Gxuu aktivan plezuron por via sano!
- Faru bonon al via
korpo kaj gxoju
pri tio! Rottweil kun sia oferto por sano kaj vigleco, prezentas ne
malmulton.
Cetere, medi-protektante liveras la energion por "Aquasol" elektra
blok-hejt-centralo
rekte el Rottweil.
- Por sportemuloj kaj
movigxemuloj
somere kaj vintre Rottweil estas la gxusta adreso. Tenis-ludado,
biciklado,
nagxado, migrado, kurado, rajdado, arko-pafado, sketado kaj skiado.
Movigxo
produktas dinamikon kaj estigas bonan humoron. Rottweil aktivigas vin.
- Somero en Rottweil'a
liberaera
nagxejo: sin bani, nagxi, ludi kaj senti sin gaja. Grand-ampleksaj
sport-
kaj libertempaj instalajxoj atendas vin. Loko, en kiu povas refresxigxi
sportemuloj kaj movigxemuloj.
ALTE
STADT ERLEBEN UND GENIESSEN
(MALNOVA URBO POR
SPERTI KAJ GxUI)
- Eble
jxus vizito en Rottweil kontentigos
viajn bezonojn. La bone proporciaj malnovaj urbo-konstruajxoj, vicoj da
okulplezuroj, la muzeoj kun siaj imponaj eksponajxoj, la okazajxoj en
kultur-kalendaro
– unufoje Rottweil vere sperti kaj ekkoni! Estas abundo por malkovri,
elprovi,
gxui kaj resti bonhumora. La Rottweil'aj fakvendejoj estas la gxustaj
adresoj
por butikumi intertempe.
- Rottweil'aj
gastronomio kaj hoteloj
sentigas al la gasto energian, tradician vivmanieron. Altkvalita elekto
de regionaj bonspicitaj kaj internaciaj mangxajxoj estas karakteriza
por
tiu urbo, romantika etoso inkluzivita. Jen "kvaroneto" en faksperta
vin-trinkejo,
jen bongusta biero cxe komforta tablo en stratkafejo.
- Por konferencoj,
seminarioj kaj
prelegoj lokaj hoteloj kaj Rottweil'aj muzeoj proponas la gxustan
kadron.
Kompreneble, vi ankaux povas kunsidi en Malnova Gimnazio, tiucele
renovigita.
ALTE STADT MIT LEBENSQUALITÄT
(MALNOVA URBO KUN
VIVO-KVALITO)
- Rottweil
estas denaske servo-preta
urbo. Longjara tradicio kaj favora trafik-situo faris gxin kolektejo de
gravaj publikaj instancoj kaj servo-entreprenoj. Tia servado plialtigas
la vivo-kvaliton en kaj cxirkaux Rottweil.
- Rottweil. Urbo, en
kiu pasinteco
cxiam iomete senteblas. Historio, en kiu pasinteco de cxiuj epokoj
farigxas
viva kaj nuna gxis hodiaux.
- Porsanaj servoj kaj
ofertoj jam
estis gravaj dum la Rottweil'a romia epoko. Ecx tri publikaj
termo-banejoj
siatempe gxojigis la ban-gastojn, kaj en medicina kampo estis jam tiam
du okulkuracistoj.
- Flughaveno Zepfenhan
estas multe
uzata por privataj kaj komercaj al- kaj forflugoj. Grava avantagxo por
industrio kaj komerco en Rottweil.
- En Rottweil cxiutipaj
lernejoj
surlokas. La Rottweil'aj entreprenoj profitas de cxi tiu kleriga
oferto.
Landvastajn honorojn la urbo gajnis per sia elstara komunuma naturmedia
energi-politiko. Apenaux iu alia urbo povas konkurenci kun gxi.
- Rottweil. Urbo, kiun
oni memoras,
kiun oni "tenas en la kapo". Kaj ne nur pro tio, ke konata hundoraso
estas
nomita laux gxi. Rottweil peras tion, kio nomigxas viva historio. Kaj
el
tiu historia ricxeco kreskas la aparto de Rottweil kaj formigxas
vivo-kvalito.
Por la tieaj logxantoj tio estas memkomprenebla afero same kiel por la
gastoj.
- Jen invito al
Rottweil
!
ROTTWEIL,
LA PLEJ MALNOVA URBO DE BADEN-VIRTEMBERGO
Rottweil kaj siaj
vidindajxoj
Dum la
tridekjara milito (1643)
Rottweil ege suferis de tri siegxoj. Post la rekonstruo de Rottweil en
la 17a jc. gxi estis malpli trafita far la postaj militoj, pro kio
Rottweil
povis konservi sian urbobildon el malfrua mezepoko.
La urbobildon de
Rottweil karakterizas
kontrauxstrata pozicio de la tegmentaj randoj de unuopaj domoj, kio
memorigas
pri la profunda rilato al Svisio (en 1463 Rottweil membrigxis en la
svisa
jxur-kooperativo). En Rottweil la domoj najbaras cxiuj sendistance. La
unuopaj domoj estas proksimume 6-8 metrojn largxaj kaj etendigxas gxis
30 metroj malantauxen. La fasadoj diferencas per siaj specifaj koloroj
kaj la parte bunt-ornamitaj orieloj1), kiuj kelkfoje etendigxas alten
gxis
tri, pli ofte du aux ecx nur unu etagxoj. Kiel motivoj de orieloj estas
rekoneblaj ornamajxoj, gildaj2) signoj, bestoj, blazonoj aux la dukapa
aglo. La ambauxflanke deklivajn grandegajn tegmentojn kun gxiaj fortike
konstruitaj subtegmentejoj ornamas la surkonstruoj de sxargxo-leviloj,
kiuj kun siaj malgrandaj gablo3)-tegmentoj plejofte elstaras en la
spacon
kontraux la strato kaj per tio trarompante la striktan randlinion de la
tegmentoj. Rimarkindas ankaux la fajna subdivido de rungo4)-fenestroj.
La belega urbo-aspekto
de Rottweil
vigligxas per la multnombraj artplene forgxitaj sxildoj, diferencaj en
formo, koloro kaj ideo. Tiuj karakterizaj sxildoj estas en Rottweil ne
nur kutimaj, sed ekde 1560 ecx devigaj por gastejoj. Ili estas ne nur
„atentigo-sxildoj
pri gastamo“, sed pli kaj pli da komercistoj kaj metiistoj per tio
atentigas
pri si mem. Atestoj de mezepoka konstru-maniero estas ankaux la
multnombraj
turoj, putoj kaj pontoj, kiuj estas karakterizaj por la urbocentro de
Rottweil.
Kiel plej malnova urbo de Baden-Virtembergo kaj iama regna urbo,
Rottweil
prezen-tas multajn historiajn vidindajxojn. Jen kelkaj el ili elektitaj
kaj priskribitaj por kunmeti al vi malgrandan rond-iron.
1.
Heilig-Kreuz-Münster(Sankta-Kruc-Pregxejo)
Münsterplatz
La cxefa pregxejo de la
regno-urba
Rottweil, komencita kiel malfru-romanika baziliko, kontinuis ekde la
12a
jarcento. Cx. 1263 oni konstruis la tri malsuprajn etagxojn de la
oblikva
turo. La pregxejo konformigxas al la natura deklivo de la urbo. En la
15a
jc. okazis alikonstruado en gotika stilo: de la hxorejo kun la
sakristio
en 1430, starigo de tri-nava5) longdomo kun multflanke disbrancxigxinta
ret-volbajxo (suda navo en 1497 – norda navo en 1507 – meza navo en
1517).
En la 17a jc. oni barokigis la pregxejon kaj C. Heideloff regotikigis
gxin
gxis la jaro 1843. Per tio multaj arto-trezoroj venis en la pregxejon,
nomitan ekde 1950 „Münster“ (Cxef-Pregxejo). Precipe vidindas la
kruxcifikso
supernature granda, pri kiu oni supozas, ke faris gxin Veit Stoss.
Aliaj
vidindajxoj estas la altaro de la apostoloj, verkita de Cord
Borgentrik,
la originalaj gild-lanternoj kaj la grac-statuo de la Dipatrino cxe la
Maria-altaro (Klarigojn pri la Maria-statuo vidu sub Dominikana
Pregxejo).
La konzoloj6) aux portiloj en la pregxejo montras fablajn estajxojn.
Cxiu
segx-vango7) varias rilate al la aliaj. Ekzistas i.a. la karnavala
patrino
nutrante sucxinfanon per arlekenajxo.
2.
„Hübscher Winkel“(Bela
Angulo)
Hauptstrasse 4
La domo cxe
‘Hübscher Winkel’
(Bela Angulo) estas unu el la plej kuriozaj burgx-domoj en Rottweil.
Per
siaj du fenestro-aksoj gxi finas la cxefan straton kontraux la
„Staufer“-tempa
‘Schwarze Tor’ (Nigra Pordego) kvazaux kuliso, tolere akceptante, ke
tio
kauxzas angulon de 45 gradoj. Pro sia plastiko-ricxa ornamajxo kun
ionikaj8)
pilastroj9) cxe pordoj kaj fenestroj, cxiufoje interligitaj kaj faritaj
per kronita gablo, la domo jam en 1763 en protokolo de magistrata
kunsido
estis nomita „Hübscher Winkel“ (Bela Angulo). Komence de la
pasintaj
70aj jaroj cxi tie oni faris trapasejon por piedirantoj.
3.
Schwarzes Tor (Nigra-Pordego)
Hauptstrasse
La malsupra parto de la
pordega
turo, konsistanta el kvadrosxtonoj, estis konstruita en 1230 kiel parto
de ‘Staufer’-tempa fortikajxo. Antaux 1600 oni surkonstruis tri pliajn
etagxojn. En la du supraj etagxoj trovigxis cxeloj por kaptitoj de la
regna
urbo. La fasadon de la pordego ornamas horlogxo, urbo-blazono de
Rottweil
kaj kvar leonoj kiel gargojloj10). La ‘Schwarze Tor’ nomigxis antaux
1691
‘Waldtor’ (Arbara Pordego), cxar la strato tra la pordego kondukas
okcidenten
al Nigra-Arbaro. Sian specialan taskon havas la Nigra Pordego
karnavale,
cxar cxi tie komencigxas karnaval-lunde je la oka kaj karnaval-marde je
la oka kaj je la dek-kvara la famkonata tradicia ‘Rottweil-a Salto de
maskitaj
Karnavalistoj’.
4.
Hochturm (Alta-Turo)
Hochturmgasse
La kvadrosxtona turo el
la tempo
de la ‘Staufer’ estis starigita sur la plej alta punkto de la urbo (640
m super marnivelo) kiel gardista- kaj mallibereja-turo. Gxi prezentas
la
pinton de fortikajx-triangulo por sxirmi la urbon, de okcidento plej
multe
endangxerigitan. En 1579 la masiva kvadrata turo, tiam 36,8 metrojn
alta,
kies eksteraj muroj estas 3,5 metrojn dikaj kaj 9,2 metrojn longaj,
estis
pligrandigita je okangula surkonstruo kun belvidejo. De tiam la turo
estas
54 metrojn alta. La Alta-Turo prezentas belegan rigardon al cxiuj
direktoj sur la tri-sxtupan pejzagxon, en kiu kusxas Rottweil kaj sia
cxirkauxajxo
– la valon de la rivero Neckar (Nekar), la arbigitajn
rugx-grejso11)-altajxojn,
la cxenaron de la Sxvaba Jxuraso kaj la lastajn etendajxojn de
Nigra-Arbaro.
Impresa estas la rigardo sur la mezepokan strukturon de la urbokerno
kun
gxia multvaria tegmentaro, la oriel-ornamitajn burgx-domojn, turojn,
putojn
kaj pontojn. La sxlosilon al Alta-Turo oni ricevas dum dejxoraj tempoj
cxe la urba turist-oficejo, trovigxanta en la Malnova Urbodomo
prezentante
siajn identigajn dokumentojn kaj kontraux pago de 2,00 DM kaj
semajnfine
vid-al-vide en kafejo ‘Schädle’ je la samaj kondicxoj.
5.
Hochturmkapelle (Kapelo
de Alta-Turo)
Am Zwinger
Jam dum la regno-urba
tempo staris
kapelo sur la tereno apud la Alta-Turo. Gxi estis malkonstruita en 1890
kaj samloke estis starigita alia kapelo en nov-gotika stilo. En la
kapelo
trovigxas ankoraux la krucifikso el la antauxa kapelo kaj ankaux
barokaj,
ovale enkadrigitaj pasion-bildoj.
6.
Weisse Sammlung (Blanka
Kolekto)
Hochmaiengasse 16
Super la portalo de la
nuna muziklernejo
rememorigas renesanca reliefo, montranta la sanktulojn Dominiko, Ursula
kaj Katarina de Siena, pri la jam en 1306 menciita dominikana monahxejo
en Rottweil. Gxi estis translokita en 1706. En gxia konstruajxo poste
estis
establita la gastejo ‘Dreikönig’.
7.
Stadtmuseum (Urba
Muzeo)
Hauptstrasse 20
Sur la maldekstra
flanko de la
cxefstrato en la direkto al Nigra Pordego en la iama ‘Herdersche Haus’
nun estas instalita la Urba Muzeo. Gxi entenas ricxajn havajxojn el la
urba historio, la ‘Pürschgerichtskarte’ (Pirsxgerihxtskarte,
geografia
mapo de Rottweil) far David Rötlin el la jaro 1564,la
karnaval-cxambreton
kaj la kripo de ‘Herrenkramer’, vizitebla dum kristnaska tempo.
Malfermaj tempoj:
Marde – sabate: 10.00 –
12.00 kaj
14.00 – 17.00
Dimancxe: 10.00 –
12.00, semajnfestotage
fermita
8.
Altes Rathaus (Malnova
Urbodomo)
Hauptstrasse 21
La urbodomo, menciita
la unuan
fojon en 1321, ricevis en 1521 la malfru-gotikan fasadon kun ses-partaj
fenestroj. Super la rond-arka enirejo trovigxas du fenestroj,
enkadrigitaj
de du kariatidoj12) kaj pelikano kvazaux krono, simbolo de kristana
karitato
kaj burgxa komunumo-sento. En la Malnova Urbodomo trovigxas la iama
tribunala
cxambro de imperiestra kortumo kun sxtona baldakeno (en la nuna
registrejo
de logxantoj). Vidindas ankaux la konsilantar-salono kun sia
kadrara-plafono,
lignaj tegajxoj, premitaj arkoj super la fenestro-nicxoj, renesanca
kahela
forno de 1762 kaj pentritaj vitrajxoj.
9.
Apostelbrunnen (Puto de la
apostoloj)
Hauptstrasse
Sur la dekstra flanko
de la cxefstrato
en la direkto al Nigra Pordego, cxe Malnova Urbodomo, samloke kie en la
regno-urba tempo staris la tielnomata Sal-puto en 1984 estis starigita
kopio de la proksimume en 1510 estigxinta Puto de la Apostoloj,
montranta
la figurojn de la sanktuloj Petro, Johano kaj Jakobo la pli agxa. La
Puto
de la Apostoloj staris antauxe supre de la Nigra-Pordego, antaux la
gastejo
‘Rössle’.
10.
Kirsnersches Haus 11. (Domo
de Kirsner)
Hauptstrasse 27
La fasado de la
tielnomata ‘Domo
de Kirsner’ cxe la puto de la Apostoloj estas ricxe strukturita, -
impona
estas la por-talo. Oni supozas, ke la domo, nomita laux la posedanta
familio,
estis konstruita de la sinjoroj de Bubenhofen kaj apartenis pli malfrue
al brancxo de la grafoj el Zimmern. En la 19a jc. cxi tie la gastejo
‘Kronprinz’
atendis siajn gastojn.
12.
Stadtarchiv (Urba
Arkivejo)
Engelgasse 13
Cxe la Malnova Urbodomo
en lqa
unua strateto dekstren trovigxas maldekstraflanke la Urba Arkivejo. En
1583 burgxa domo en la ‘Engelgasse’estis alikonstruita de urba
arkitekto
Weber von Werth por servi kiel latina-lernejo, institucio supozeble jam
ekzistanta en 1275. En 1707 la germana lernejo posedprenis la domon kaj
en la 19a jc. gxi estis uzata por industrio. La urbo Rottweil renovigis
tiun domon kaj uzas gxin ekde 1981 kiel urba arkivejo.
13.
Neues Rathaus (Nova
Urbodomo)
Bruderschaftsgasse 4
Se oni sin turnas cxe
la urba arkivejo
maldekstren al ‘Schulgasse’, oni aliras la Novan Urbodomon. Gxi estis
konstruita
de prof. Heinz Mohl en 1976. La moderna puto en la interna korto de la
Nova Urbodomo estis kreita en 1980 de Erich Hauser, internacie konata
skulptisto
el Rottweil. La ok marmor-kolonoj portas rondetajn sxtalajn diskojn,
jen
tiel jen alimaniere malfermitaj kaj kunligitaj al jen kaj jen aliaj
strecx-formajxoj.
Varias ankaux ilia pozicio sur la piedestalo. La konstruajxo de la Nova
Urbodomo kiel tuto estas malfermita kontraux la hxorejo de
Sankta-Kruc-Pregxejo.
14.
Bruderschaftsgebäude
(Kongresia Domo)
Bruderschaftsgasse 2
De la urbodoma puto ni
aliras dekstraflanke
de la Nova Urbodomo la hxorejon de la Sankta-Kruc-Pregxejo. Laux la
prolongigo
de la Nova Urbodomo staras dekstre la ‘Fruchtkasten’ (gren-kolektejo),
la ‘Bruderschaftsgebäude’ (Kongregaci-konstruajxo). Jam en 1314 la
Sankta-Kruc-Kongregacio estas menciita religia-karitata asocio. En sia
domo apud la Sankta-Kruc-Pregxejo gxi administris sian posedajxon kaj
zorgis
pri malricxaj lernejanoj, almozpetantoj, malsanuloj kaj maljunuloj.
Gxia
domo estis renovigita post la urbo-brulego en 1696.
15.
Dominikanerkirche (Dominikana
Pregxejo)
Friedrichsplatz
En 1268 oni ekkonstruis
la altgotikan
pregxejon de la almozpetanta ordeno. En la 30jara milito la vizitantoj
de la pregxejo spertis dum la franca siegxo la miraklon de okul-turno
de
Maria-statuo sur la rozaria altaro. La Dipatrino, laux jxura deklaro de
42 atestantoj, turnigis dufoje la okulojn (en novembro 1643). La
pilgrimado
al Dipatrino de okul-turno ekkomencigxis nun el Nigra-Arbaro, Alzaco,
la
regiono de Lago de Konstanco kaj Svisio. Gxi estis ankaux la iniciato
al
aliformigo de la pregxejo al baroka stilo cx. 1753; tiuokaze gxi estis
ornamita de Jozeph Wannenmacher per freskoj. Dominikana monahxejo
situis
inter pregxejo kaj urbomuro. La monahxejo kaj la pregxejo estis
fermitaj
en 1803. Post 1827 la monahxejo estis uzata kiel katolika
popol-lernejo.
Kaj en 1972 gxi estis malkonstruita. En 1818 la Dominikana Pregxejo
estis
levita al rango kaj funkcio de protestanta urbo-parohxa pregxejo. Dum
la
regotikigo de la Sankta-Kruc-Pregxejo gxi estis denove uzata por
katolika
diservo. En 1824 la pregxejo estis fundamente renovigita. La okupado
por
militkaptitoj je la fino de la dua mond-milito kauxzis denove tiom da
gravaj
damagxoj, ke ekde 1970 – 1973 refoje okazis ampleksa renovigo.
16.
Dominikanermuseum (Dominikana
Muzeo)
Am Kriegsdamm
La Dominikana Muzeo
Rottweil estis
malfermita en 1992 kiel filia muzeo de la Virtemberga Landa Muzeo
Stutgarto
kaj estas gvidata komune de la lando Baden-Virtembergo kaj la urbo
Rottweil.
Gxi akceptis la kolekton ‘Dursch’ kun cx. 180 ligno-skulptajxoj kaj
tabul-pentrajxoj
el la malfru-gotika epoko kaj el la regiono inter nigrarbara kresto13)
kaj Iller, meza Nekaro kaj Lago de Konstanco.
Duan sekcion de la nova
muzeo konsistigas
la ricxaj elfosajxoj de ‘ARAE FLAVIAE’, la romia antauxula urbo de la
hodiauxa
Rottweil. Cxi tie la Orfeo-mozaiko meritas apartan atenton. Helpe de
trovajxoj
el Rottweil estas montrataj preskaux cxiuj vivo-sferoj de romia urbo.
Rezervita
al aktualaj kulturaj eventoj estas la Dominikana Forumo kiel tria
sekcio
de la domo. Cxi tie estas prezentata varioplena programo de specialaj
ekspoziioj,
koncertoj, lekcioj kaj kabaret-similaj arangxoj.
Malfermaj tempoj:
Marde – dimancxe 10.00
– 13.00,
14.00 – 17.00
Fermita je dumsemajnaj
festo-tagoj.
Pri specialaj arangxoj oni donas specialajn informojn.
17.
Kunstsammlung Lorenzkapelle,
Bockshof und Pulverturm
(Art-kolekto
Lorenc-kapelo,
‘Bockshof’ kaj Pulvo-Turo)
Lorenzgasse
La ‘Lorenzkapelle’ sur
‘Bockshof’
(Boka-Korto) estis konstruata cx. 1580 kiel tombeja kapelo en
malfru-gotika
stilo. Antaux 1832 gxi estis tombeja pregxejo. Ekde 1851 gxi entenis la
kolekton de malfru-gotikaj lignaj skulptajxoj kaj tabul-pentrajxoj far
Rottweil-a parohxa konsilisto D-ro ‘Johann Georg Martin von Dursch’, en
1991 transportitaj en la Dominikanan Muzeon.
Ekde 1977 en
alkonstruajxo al la
kapelo estas lokitaj la sxton-figuroj de la 14a jc., skulptitaj en
‘Rottweil-a
stilo’ kaj estintaj direkto-montraj por la plua evoluo de la gotika
sxton-plastiko
en Sxvabio. Sekve de tio, en 1992, en la Lorenc-kapelo mem estas
instalita
muzeo de la Rottweil-a sxtontajlista arto, en kiu multnombraj
ekzempleroj
de tiu en Rottweil altevoluinta artmetio estas videblaj, ekz.
puto-kolonoj,
gargojloj kaj pliaj religiaj kaj profanaj konstru-plastikoj.
Malfermaj tempoj:
Marde – dimancxe 14.00
– 17.00
La duonronda Pulvo-Turo, trovigxanta apud Lorenc-kapelo sur ‘Bockshof’, estis parto de la urba fortikajxo. Dum la regno-urba tempo gxi estis deponejo de paf-pulvo, produktita en la Rottweil-a pulvo-muelejo (en 1884 estis inventita en la Rottweil-a pulvo-fabriko la fum-malricxa nigra pulvo far Max Duttenhofer). Dum la jaroj 1570 – 1832 la ‘Bockshof’ estis tombejo. Vidindas la klasikisma tombo-sxtono de Rottweil-a urbo-kuracisto sur la muro maldekstre de la pulvo-turo. Dum julio kaj auxgusto la ‘Bockshof’ kun sia Pulvo-Turo estas kuliso de subcxielaj teatro-prezentadoj de la Rottweil-a cxambro-teatro.
18.
Christophorusbrunnen (Puto
de S-a Kristoforo)
Friedrichsplatz
Sur la renesanca kolono
de la puto
antaux la Dominikana Pregxejo, dokumentita jam en 1564, staras la
malfru-gotika
figuro de S-a Kristoforo, tenanta arbo-trunkon en la mano. Laux la
legendo
S-a Kristoforo portis la Krist-infanon sekure trans la riveron. La
infano
dankas lin per rideto. Reliefo de la Rottweil-a urbo-blazono kaj tiu de
du leonoj trovigxas cxe la soklo de la Kristoforo-puto.
18.
Forum Kunst (Forumo
de Arto)
Friedrichsplatz 2
Ekde sia fondigxo en
1970 ‘FORUM
KUNST’ okazigas en la ‘Bürgersaal’ (burgxa salono) de ‘Kaufhaus’
(magazeno,
fondita en 1802) post kvar-semajna sxangxo ekspoziciojn de prestigxaj
nuntempaj
artistoj. Hodiaux ‘FORUM KUNST’ nombras pli ol 340 membrojn kaj estas
konata
trans la limoj de Rottweil.
Malfermaj tempoj: Marde
– vendrede
14.00 – 17.00
Sabate kaj dimncxe
10.00 – 13.00,
14.00 – 17.00
Semajnfestotage fermita.
19.
Marktbrunnen (Foira-Puto)
angulo
Haupt-/Hochbrücktorstrasse
La Foira-Puto cxe la
stratkrucigxo
devenas proksimume el la jaro 1540. Sur la kvar supren mallargxigxantaj
etagxoj de la puto-piramido staras figuroj sub volbajxoj, subportataj
de
kolonoj.
Cxi tiuj figuroj
prezentas temojn
de la tiama mondkoncepto. Estas prezentataj virtoj kaj malvirtoj, tamen
ne sanktuloj. Sube estas prezentataj la diaj virtoj, la forteco kaj la
cxefaj pekoj (vanteco, avareco, kolero kaj inerteco). Super ili, en la
dua etagxo, staras la tri herooj (Cezaro, Davido kaj Judito) kaj nun
sekvas
la kvin astroj (Suno, Saturno, Jupitero, Marso kaj Merkuro).
20.
Spital (Hospitalo)
Hauptstrasse 56
Cxe Foira-Puto, laux la
cxefstrato
en la direkto al Balingen, trovigxas post cent metroj dekstraflanke la
hospitalo. Jam en 1275 la Rottweil-a hospitalo estas unuafoje menciita
en papa dokumento. Gxi evoluis al unu el la plej ricxaj hospitaloj de
la
lando kaj ricevis en 1577 sian esence hodiauxan formon. Jam en 1322 gxi
entenis kapelon. Hodiaux la hospitalo estas uzata kiel maljunulejo.
21.
Kapellenkirche – Kapellenturm(Kapela
Pregxejo – Kapela Turo)
Hochbrücktorstrasse
Sur la loko de en 1313
dokumentita
‘Wallfahrtskirche zu Unserer Lieben Frau’ (pilgrima pregxejo al nia
Sinjorino)
kun poste sekigxonta kurac-fonto por okulmalsanuloj oni komencis
konstrui
la Kapelan Pregxejon cx. 1320. Gxi estis barokigita inter la jaroj 1227
– 1733 kaj finpentrita de Joseph Firtmair. Renovigo de la pregxejo
okazis
en 1983.
La Kapela Turo (bazo 12
x 12 m)
dividigxas je tri etagxoj kun flankaj turoj sxtuphavantaj. Cx. 1473 gxi
estis plialtigita je du okangulaj supraj etagxoj kun po ok altaj,
trarompitaj ogivo14)-fenestroj en malfru-gotika stilo. La turo estas 70
metrojn alta.
La tri portaloj havas
sian modelon
en la okcidenta fasado de nord-francaj katedraloj. Rimarkindaj estas la
reliefoj cxe la turo, precipe la prezentado de la figuro-ciklo de la
profetoj
kaj apostoloj same kiel la fiancxin- kaj libro-reliefoj (reliefoj estas
kopioj – la originaloj estas videblaj en la Lorenc-kapelo). Tiu simbolo
de la urbo estas eble la plej valora konstru-monumento en la
subdistrikto
de Rottweil kaj estas rigardata kiel unu el la plej belaj gotikaj
pregxejo-turoj.
22.
Georgsbrunnen (Puto
de S-a Georgo)
angulo
Grafengasse/Hochbrücktorstrasse
La Puto de S-a Georgo
aux Grafo-puto
oni konstruis cx.1510 kaj estas jam videbla sur la ‘Rottweiler
Pürschgerichtskarte’
(geografia mapo de Rottweil) el la jaro 1564. Gxia kolono montras la
sanktulojn
Maria, Katarina kaj Georgo. La hodiauxa kolono de la puto estas kopio
kaj
starigita en 1996.
23.
Aktion „Kunst in der Stadt“
(Kampanjo ‘Arto en la Urbo’)
laux la
Königstrasse
Dekstre kaj maldekstre
de ‘Königstrasse’,
tuj post la ‘Alta Ponto’, eksterurben rigardante, trovigxas pli ol 20
plastikoj
kaj skulptajxoj far prestigxaj nuntempaj artistoj. Kadre de la kampanjo
‘Arto en la Urbo’ ili estas ekspoziciataj kiel pruntedonajxoj al la
urbo
Rottweil ekde auxtuno 1970. Kiel cxefa iniciatinto montrigxis la rondo
cxirkaux la Rottweil-a skulptisto Erich Hauser, en la arto internacie
konatigxinta.
24.
Rottweiler Hofgerichtsstuhl
(Rottweil-a Kortuma Segxo)
angulo
König-/Lorenz-Bock-Strasse
Al la plej gravaj
tribunaloj de
la malfru-mezepoka regno apartenis ankaux la Rottweil-a kortumo. La
urba
signifo de Rottweil bazigxis ne laste en tio, ke tiu tribunalo gxuste
cxi
tie havis sian lokon. La unua konservita dokumento de la kortumo
devenas
el 1299. La rajtoj de la kortumo etendigxis super la iama duklando
Sxvabio,
de alpo-kresto gxis Kolonjo, de Vogezoj gxis ‘Lech’ kaj tra Frankonio
gxis
Turingia- Arbaro. Antaux 1418 la kortuma loko trovigxis sub la kortuma
tilio ‘Pürsch’, kiu staras cxe la angulo Heerstrasse /
Lindenstrasse
kaj poste la kortumo estis translokita en la ‘zoologian gxardenon’
antaux
la Alta-Ponto-pordego apud la ‘Königstrasse’. La Kortuma Segxo el
1781 cxe la ‘Königstrasse’ dekstre apud la Landa Tribunalo –
imitajxo
– (originalo en la Urba Muzeo) memorigas pri la imperiestra kortumo,
kiu
ekde 1418 kunsidis en tiu loko.
25.
Ruhe-Christi-Kirche
(Pregxejo Ripozo de Christo)
angulo
Ruhe-Christi-/Eisenbahnstrasse
Samloke de antauxa
voj-kapelo estis
konstruita ekde 1710 sur la tiam ankoraux libera kamparo la pilgrima
pregxejo
‘Ruhe Christi’ (Ripozo de Kristo) komisie de la regna urbo fare de gxia
subarkitekto Matthäus Scharpf. En la interna dekoracio de la
pregxejo
kunhelpis la pentristoj Johann Georg Glückher kaj Johann Achert,
same
la skulptisto Adam Bertsche. Ilia kontribuo faris la pregxejon ‘Ripozo
de Kristo’ cxefa ekzemplo de la Rottweil-a baroko. Sed menciindas, ke
en
la plastika ornamado de la pregxejo ankaux kunlaboris la metiejo
Winterhalter
el Vöhrenbach. En 1832 la pregxejo farigxis tombeja kirko. Iam la
kirko estis prizorgata de eremitoj kaj poste de franciskanoj, kiuj
forlasis
la urbon en 1997. La fasado de la malgranda pregxejo prezentas gravan
urb-arkitekturan
akcenton.
26.
Römerbad (Romia
Banejo)
angulo Hölder- /
Königstrasse
En la regiono de la
nuna urbo-parto
Rottweil-Altstadt la romianoj establis militbazon kun pluraj kasteloj
por
sekurigi la stratojn en 73 p.K. Gxi servis kun sia garnizono por
protekti
la cxi tie krucigxintajn arme-stratojn, el kiuj unu kondukis de
Strasburgo
laux la valo de ‘Kinzig’ tra Rottweil al Auxgsburgo, la alia de
‘Windisch’
apud Brugg en Aargaux (Svisio) tra Hüfingen al Rottweil kaj plue
al
la regiono de meza Nekaro. Gxis ilia retirigxo en la dua jc. la
romianoj
kon-struis minimume kvin kastelojn dekstre kaj maldekstre de Nekaro.
Baldaux
evoluis civila setlejo ‘ARAE FLAVIAE’. Du grandaj banejoj estas
elfositaj,
unu sub la Pelagio-pregxejo, la alia sub la ‘Nikolausfeld’ – (Romia
Banejo).
Abundo da elfosajxoj (antaux cxio la Orfeo-mozaiko) estas ekspoziciataj
en Dominikana Muzeo. La Romia Banejo estas la plej grava gxis nun
konata
konstru-monumento el la romia pasinteco de Rottweil. Kiam en 1967 la
urba
tombejo estis pligrandigata, oni trafis la 45 x 42 metrojn grandan
romian
banejon, kiun oni en 1971 faris alirebla por la publiko. La Romia
Banejo
estas unu el la plej gravaj konstruajxoj samspecaj en
Baden-Virtembergo
kaj estis supozeble konstruita cx. 110/120 p.K. sub imperiestro
Trajano.
(Liberaera muzeo -
cxiam malferma)
27.
Pelagiuskirche (Pelagio-pregxejo)
en Rottweil-Altstadt,
Pelagiusgasse
La Pelagio-pregxejo,
kiu levigxas
super la gxis nun konservitaj restajxoj de romia banejo, estis
konstruita
je la fino de la 11a jc. kiel fru-romana kolona baziliko. En la jaroj
1899/1900
la pregxejo estis plilargxigita en la stilo de la ‘Reichenau’-pregxejo
S-a Petro kaj Pauxlo. La malfru-gotika kvadrata turo estis starigita en
la 15a jc. Vidindas la gotika ‘Pietao’ (patrino Maria kun morta filo
Jesuo
sursine, cx. 1530), la baroka krucifikso kaj la romia puto. La
Pelagio-pregxejo
eble estas la unua , jam cx. 600 p.K. konstruita ‘Leutkirche’ (pregxejo
sen parohxaj rajtoj) en la regiono. La nur en la 11a jc. elektita
pregxeja
patrono S-a Pelagio estas la dua S-a patrono de la iama diocezo
Konstanco,
al kiu apartenis la Rottweil-a regiono gxis la komenco de la 19a jc.
28.
Salinenmuseum (Salfareja
muzeo)
‘Unteres Borhaus’,
Primtal
En ‘Prim-valo’,
sud-oriente de
Rottweil, estas konservata la ‘Bohrhaus’ de salfarejo‘Willhelmshall’
starigita
en 1824 kaj fermita en 1969. La akvo estis kondukita el la ‘bordomo’ en
la sal-trovejojn por poste elpumpi la solvigxintan salon, la salakvon.
En okangulaj aux rondaj rezervujoj la salakvo prete atendis la denovan
elboligon de la salo. En salfareja muzeo estas videblaj iloj kaj
produktoj
de la Rottweil-a salfarejo same kiel dokumentoj de gxia historio kaj la
salfareja horlogxo.
Malfermaj tempoj:
De majo gxis la fino de
septembro
dimancxe kaj festotage: 14.30 – 17.00
Merkrede laux komuna
akordigxo.
Ankaux hodiaux estas
utiligita
la gajnita salakvo en la sxatata salakva-travivajx-banejo ‘Aquasol’.
Gxuu ankaux vi la
plezuron kaj
finu vian rond-iron per vizito de la multvaria libertempa banejo.
29.
Sole-Erlebnisbad ‘aquasol’
(Salakva-travivajx-banejo ‘Akvasol’,
Brugger Strasse 11
Interna salakva baseno,
ekstera
salakva baseno, la unua ekstera salakva inhalejo de Sudgermanio, 25
metrojn
longa sport-baseno, plezur-baseno kun granda glitejo, aparta ejo por
gepatroj
kun infanoj, romia-irlanda vaporbano, amplekse kaj moderne arangxitaj
sauxno-establajxoj
kaj multo pli.
Malfermaj tempoj:
Cxiutage 10.00
– 22.00
Lunde: ekde 13.00
Esperantigis: Karl Liebermann, Rottweil
Klarigo de fak-vortoj laux PIV
1) orielo
Speco de elstara fenestro,
precipe cxe supra etagxo
2) gildo Mezepoka
asocio inter
korporacioj de laboristoj,komercistoj aux artistoj
3) gablo a) Supra
triangula parto
de muro, sur kiu sin apogas la firsta trabo kaj kies flankoj sekvas la
deklivon de la tegmento
b) (gotika arkitekturo)
Malpeza
ornamo, ofte ajxura,triangula muro, kiu enkadrigas kaj kronas la arkon
de fenestro, pordego ks.
4) rungo Lateto ligna
aux metala,
kun ronda aux rektangula sekco, kiu servas por rigidigi la piedon aux
la
apogilon de segxo, tablo aux alia meblo, aux kiel sxtupeto de eskalo.
5) navo Tiu parto de
pregxejo,
kiu etendigxas de la pordego gxis la hxorejo, inter du paralelaj muroj
aux kolonaroj: la cxefa navo, flankaj navoj...
6) konzolo a)
Elstaranta sxtona,
metala aux ligna peco, ordinare kurbigita laux S-formo, fiksita al
muro,
kaj destinita subporti balkonon, kornicon, buston ktp.
b)
Ornama meblo,
metita cxe muro, kaj destinita subporti vazojn, kalikojn, statuetojn
ktp.
7) segx-vango Eksteraj
flankoj
de pregxejaj benkoj,
(ne PIV-a) ofte
ornamitaj
per reliefoj.
8) Ionika Prezentanta
unu el la
tri cxefaj ordoj en la helena arkitekturo, karakterizitan per volutoj
cxiuflanke
de la kapitelo.
9) pilastro a) Prisma
kolono, plejofte
enigita en muro: ~oj de parka pordo; la ~oj de lando estos disbatitaj.
b)
Centra kolono,
cxirkaux kiu volvigxas spirala sxtuparo.
c)
Pli-malpli
ornamita koloneto, kiu subtenas sxtuparan balustradon cxe la subo aux
cxe
la supro.
Apog ~o, ~o, konstruita
reliefe
sur muro, por gxin plifortigi.
10) gargojlo Elstaranta
kanaleto,
ofte skulptita kun formo de vomanta besto aux homo, el kiu la akvo de
tegmentoj
falas ekste-ren, distance de la muroj
11) grejso Sablosxtono
12) kariatido Statuo de
virino,
servanta kiel kolono por subporti kornicon.
13) Kresto Elstara
longforma konturo:
la ~o de monto, de ondo.
14) Ogivo Pintarko, ~a
1 Karakterizita
per ~o: ~a volvo, pregxejo
2
Pintarka:
~a fenestro
3
Gotika: la
~a arkitekturo