Karaj gefratoj!
Jxus ni travivas cxe ni en Euxropo la plej belan monaton de la jaro - la monaton majon, en kiu ne nur la naturo belege verdigxis kaj sin ornamis per sennombraj floroj, sed gxi ankaux estas belega, cxar ni - la kristanoj, travivas belegan tempon de Pasko kaj Pentekosto. Jesuo resurektis, ascendis en la cxielon kaj sendis al ni, laux promeso, Sanktan Spiriton. Ni do gxoju kun la tuta Eklezio kaj danku al Dio, ke ni senmerite ricevis tiel neimageble grandan gracon - la kristanan kredon. Tiun altvaloran perlon, tiun trezoron, superantan cxiujn trezorojn de la mondo, ni ne nur zorge gardu, sed abunde el gxi donadu al niaj gefratoj, kiuj gxin ne posedas. Gxi estas eksterordinara trezoro, cxar se ni el gxi donadas, gxi ne malgrandigxas, sed male pligrandigxas. Ni ne forgesu por cxi tiu granda trezoro danki kaj glori Dion, nian cxielan Patron.
La monato majo estas belega antaux pro tio, ke gxi estas monato de Regxino de Majo - nia cxiela Patrino, la Virgulino Maria. Sxi al ni donis floron el cxiuj floroj la plej belegan - sian Filon Jesuon Kriston, nian Savinton. Dum la monato majo, la monato dedicxita al la Virgulino Maria, en niaj katolikaj pregxejoj okazadas majaj pregxadoj honore al la Regxino de la Majo. Ni do cxiutage alportadu al Sxi rozojn en formo de la rozaria pregxo, por ke Sxi niajn pregxojn, kiel grandegan bukedon, metu antaux Majeston de sia Filo kaj nia Savinto Jesuo Kristo. Ni ne forgesu aldoni pregxpetojn ankaux por sukcesoj de la nunjaraj arangxoj de la esperantistoj, precipe ankaux por la sukceso de la 55-a Kongreso de IKUE, okazonta julie en Kromeøiz, en nia lando Cxehxio.
Karaj gefratoj, kiel belege la naturo verdigxis kaj sin ornamis per floraro, ankaux ni - esperantistoj - verdigxu kaj ekfloru. Ni lasu en ni ekflori belegajn verdajn idealojn de la esperantistoj, kiuj kune kun la idealoj kristanaj donas sencon al la vivo kaj do valoras al ili dedicxi la tempon kaj ilin aktive travivi. La nuna tempo strebas diversmaniere forlogi la homojn de belaj kaj valoraj idealoj, forpeli el iliaj koroj Dion, entrudante al ili idolojn, kiuj sufokigas la amon kaj ceterajn noblajn homecojn. Tiujn idolojn ni do ne sekvu, cxar ni estis kreitaj por altaj celoj, por sekvi nian Savinton Jesuon Kriston, por eterna, do senfina, felicxo en cxielo. Al tiu ununura vivcelo nin sekure konduku nia cxiela Patrino, la Virgulino Maria, la Regxino de la Majo kaj Patrino de Pentekosta Amikigxado, Sinjorino - Nia Espero kaj niaj cxielaj patronoj, sanktaj Pio la X-a kaj Maksimiliano Maria Kolbe.
Karaj gefratoj, post nelonge multaj el ni gxuos belajn kongresajn tagojn en Kromeøiz kaj gejunuloj ankaux la postkongresan renkonton en Dub nad Moravou kaj septembran renkonton de la Cxehxa IKUE-Sekcio en Zeliv. Benu do tiujn kaj la ceterajn E-arangxojn la Triunua Dio kaj Dipatrino la Virga Maria sxirmu ilin, por ke cxio okazu por gloro de Dio kaj prospero de la animoj.
Tion plenkore deziras kaj vin salutas via
frato Miloslav
Svacek.
"Kiam finigxis la tagoj de ilia purigado laux la legxo de Moseo, Maria kaj Jozefo alportis la Infanon Jesuon al la jerusalema templo por lin prezenti al Dio. Tiam vivis en Jerusalemo grandagxulo Simeono, homo justa kaj pia, al kiu la Sankta Spirito montris, ke antaux la morto li vidos la Mesion. Inspirita de la Sankta Spirito, li venis en la templon, kiam Maria kaj Jozefo enportis la Infanon. En la infano li rekonis la Mesion, li brakumis Jesuon, benis Dion kaj diris: Nun, ho Eternulo, Vi ellasas vian servanton, laux via vorto, en paco, cxar miaj okuloj vidis vian savon, kiun Vi preparis antaux la vizagxo de cxiuj popoloj, Lumon por malkasxo al la gentoj, kaj gloron de via popolo Izraelo." (Luk 2,29-32).
Maria oferis sian kvardektagagxan Filon Jesuon al Dio. Tio estis belega familia solenajxo. Maria kaj Jozefo miris pri tio, kion pri la Infano diris Simeono.
Jesuo, oferita de la patrino Maria al Dio Patro, Li mem sinoferos per la Sanga Ofero surkruce - per la Pasiono al Dio Patro pro la homaj pekoj. "Cxar Dio tiel amis la mondon, ke Li donis sian solenaskitan Filon, por ke cxiu, kiu fidas al Li, ne pereu, sed havu eternan vivon" (Joh 3,16). Kaj plenumigxis la profetaj vortoj de Simeono, kiu diris interalie al la Patrino Maria: "Kaj ankaux vian animon glavo trapasos, por ke la pensoj de multaj koroj malkasxigxu" (Luk 2,35).
Pro la senlima amo al la homo Jesuo sencxese sinoferas al Dio Patro en la sensanga ofero de la Sankta Meso. Partoprenante pie la Sanktan Meson, ni ricevas multajn gracojn, kiuj fluas el la sanktaj vundoj de Jesuo. Spiritajn fortojn Jesuo donas al tiu, kiu partoprenas la Euxkaristian Festenon. Li, kiel Bona Pasxtisto, satigas tiun per siaj Korpo kaj Sango por la eterna vivo. Li estas Lumo de la Mondo - la vera Lumo, kiu nin gvidas tra rekta kaj klara vojo al la cxiela patrujo.
Maria, la plej sankta inter la sanktuloj, benata inter la virinoj, la Plejsankta Virgulino, Amatino de la Sankta Spirito, ne bezonis la purigadon. Rilate al homoj, sxi plenumis la devon laux la legxo, kiel simpla virino, kasxante sian sanktecon, ecx virgecon, esceptan, neordinaran situacion. Rilate al Dio, Sxi altigxis supren al la plej alta gloro pro sia humileco. Pro tio Dio Sxin distingigis kaj faris al Sxi grandajxojn.
Maria cxielenprenita, Regxino de la cxielo kaj la mondo, pregxas por ni, pekuloj. Sxi estas nia Patrino, Regxino, Perantino, kiu petas sian Filon pri multaj gracoj kaj bezonoj por ni.
Ni petu Dipatrinon Maria, ke Sxi alportu al nia kortemplo sian Filon Jesuon, kiu estas Pano Viva cxieleliranta, la Lumo de la Mondo. Ni pregxu al la Regxino de la Mondo, ke Sxi petu sian Filon pri la vizagxosxango de multaj nacioj kaj landoj. La Regxino de la Paco estas nia Espero, ke danke al sxiaj pregxoj okazu transformigxoj de multaj homoj kaj rezulte ekregu la paco en la maltrankvilaj regionoj kaj triumfu sxia Senmakula Koro.
Prilaboris
Zofia Kamieniecka
(La medito prezentita dum la Renkontigxo de
Gdanska Esperantista Liturgia
Grupo, okazinta la 4-an de februaro 2002.)
Ekde 1-a de januaro 1989 estis redonita al li por unujara provtempo sxtata permeso por praktikado de animzorga servo. Li igxis parohxestro en Zihobce kaj Bukovnik, poste li administris parohxojn en Cachrov, Besiny, Javorne, Zelezna Ruda kaj Strazov.
En la datrevena tago de sanktaj Cirilo kaj Metodio la 14-an de februaro 1990 li estis nomumita sideja episkopo en Ceske Budejovice. Julie 1991 lin Papo nomumis membro de Papa Konsilio por dialogo kun nekredantoj kaj septembre de la sama jaro li estis nomumita sekretario de Eksterordinara Sinodo de Euxropaj Episkopoj, kiu okazis fine de la jaro 1991 en Romo. En aprilo 1993 li estis elektita Prezidanto de Konsilio de Euxropaj Episkopaj Konferencoj (CCEE).
Papo Johano Pauxlo la II-a lin en novembro de 1994 kardinaligis.
Indas mencii, ke en kvindekaj jaroj de la pasinta jarcento li estis membro de tiama junulara Esperanto-Klubo en Ceske Budejovice. Li aktive partoprenadis agadojn de tiama tre vigla junulara E-aktivado. Dum la 48-a IKUE-Kongreso en la jaro 1995 en Olomouc Kardinalo Miloslav Vlk estis ne nur Alta Protektanto de la kongreso, sed ankaux igxis Protektanto de Internacia Katolika Unuigxo Esperantista. Li ankaux igxis Alta Protektanto de la 55-a Kongreso de IKUE, okazonta julie de nuna jaro en Kromeøiz.
Sincere
al jubileulo gratulas
la Cxehxa IKUE-Sekcio
ETERNA FELICxO EL FORSxIRAJxO DE JxURNALO
En monahxejon de redemptoristoj en Philippsdorf, konstruitan apud la pilgrima pregxejo de Maria sur Cxehxa-Saksa landlimo, alvenis fama popola misiisto de la sama kongregacio, devenanta el Rejnlando. Emocio disvastigxis tra la monahxejo kaj cxiu sopiris disponigi sin por akompanado de la honora vizitanto dum la trarigardo de la pilgrima pregxejo kaj apuda kapelo kun graca bildo de Dipatrino. La misiisto Patro Remigio indulge ridetis, vidante avidon precipe de pli junaj anoj de la kongregacio, cxar li komprenis, ke ili estas atentantaj cxiun vorton de lia busxo. En ilia monahxeja izoleco cxiu spiritplena vorto de tiu, kiu famigxis per misiistaj sukcesoj, estas la objekto de la intereso kaj materio al parolado. Patro Remigio parolis entute ne multe dum la trarigardo, limigxante al ordinaraj vortoj de la admiro rilate al la grandiozeco de la pregxejo de Maria. Sed post vespermangxo li ekparoladis; liaj vortoj estis agrablaj al auxskultado.
"Sendube vi travivas cxi tie malagrablajxojn rilate kun protestantoj. En la parto de cxi tiu urbeto, kiu apartenas al Saksujo, mi vidis la protestantajn pregxejojn", estis rimarkinta Patro Remigio kaj per tio li direktis pluan paroladon. Oni parolis pri protestantoj, pastroj kaj konvertigxoj.
"Cxe ni tie okazis antaux ne longtempe interesa kazo de konvertigxo", komencis Patro Remigio sian ekzemplon, per kiu li tuj koncentris la atenton de cxiuj cxeestantoj.
"Antaux ne tuta jaro konvertigxis en Marienfels meblista helpanto, antauxe firma protestanto. Li devenis el ordinaraj vivkondicxoj. Li naskigxis en protestanta familio, ellernis meblistan metion kaj alvenis urbon por spertigxi. En Marienfels li demandis pri meblistaj metiejoj, migris de majstro al majstro, sed malsukcesis, kiel Virgulino Maria kaj sankta Jozefo en Betlehemo. Neniu volis lin akcepti por laboro; ili havis cxie suficxe da junaj metiistoj kaj aliaj helpantoj. Certe vi scias, karaj kunfratuloj, kiel homon aflikti-gas la neplenumita espero. Li proponis al ili, ke li estas kompleza akcepti laboron por tute malgranda rekompenco, sed lia peno restis sensukcesa. Kiam li tiel cxirkauxvagis en la urbo gxis krepuskigxo, li eksentis bezonon de ripozo kaj tiukauxze li kuragxis eniri la pregxejon kaj sidigxis antaux Maria-altaro. Li rigardis Virgulinon Maria kaj rememoris, ke cxe katolikoj li auxdis pri ebleco pregxpeti al Maria - Helpantino en cxiuj bezonoj. Cxi tiu estas certe tiu Helpantino, diris li al si kaj trarigardis la bildon de la Virgulino la Plej Sankta kun intereso. Cxu Sxi kapablus helpi ankaux al mi? - li ekpensis, sed Sxi tion ne faros. Mi estas protestanto. Li restis ankoraux momenton sidi kaj poste eliris denove la stratojn de la urbo kun decido, ke en Marienfels li ne restos. Li direktis siajn pasxojn al unu el najbaraj vilagxoj, kie li trovis dume laboron de helpa laboristo. Li devis ege cedi de sia komenca propono."
Patro Remigio ridetinte fiksis sian rigardon senatente al la malluma angulo de la mangxocxambro, cxar li rememoris pri sia unua agadloko, kien li estis sendita kiel helpa sacerdoto.
"Ne cxiam temas pri juna metiisto. Ankaux kelkaj sacerdotoj opinias, ke ili estas senutilaj kaj forpusxitaj, se ili estas senditaj iuloken por helpi", dauxrigas la misiisto. "Mi mem konfesas, ke mi iam falis en cxi tiun pesimismon, kiam mi estis sendita al mia unua laborloko kiel helpa konfesprenanto. En cxi tiuj laborlokoj mi lernis humilecon, persistemon; mi klopodis plenigi mian animon per la espero, ke Dio min rekompencos per laborloko pli konvena.
Tion nur parenteze. Per kio mi estis fininta? Jes, mi scias jam, do tiu juna metiisto nomigxis Marteno laux Lutero, mi pensas, ke mi tion al vi ne diris, sed tio ne gravas, do Marteno laboris sur la kamparo inter katolika logxantaro, kie li auxdis dum iliaj interparoloj pri Virgulino Maria. Kelkfoje li vizitis ankaux la katolikan pregxejon, kie li baldaux ellernis pregxon Saluton Maria. De tempo al tempo li ripetis gxin kvazaux antauxvidinte, ke cxi tiu mistera Sinjorino al li helpos. Multe da tempo forpasis. Iufoje li estis sendita porti iun komunikajxon en certan domon. Kiam li alvenis tien, li frapetis la pordegon, sed eksteren auxdigis sin nur la bojado de la hundo. Neniu malfermis. Li pripensis, kion fari.
Mi atendos momenton, decidigxis li kaj cxirkauxrigardis. Kontrauxflanke staris kapeleto de Virgulino Maria. Li trairis la straton por rigardi, kiel estas arangxita gxia interno. Rigardante simplan, malartan statueton tra kradita fenestro, li pregxis Saluton Maria. Poste li revenis por denove provi per la frapado sur la pordego alvoki la hejmulojn el gxardeno aux stalo, cxar li opiniis, ke ili ne estas malproksime. Dum atendado li ekvidis surtere forsxirajxon de la gazeto. Li prenis gxin kaj ekvidis sur gxi la malgrandajn anoncojn. Interalie li legis: La meblista majstro ... en Marienfels, strato ... numero ... sercxas la submajstron kun pli longa praktikado. Lia gxojo estis tiel granda, ke preskaux li forgesis transdoni la sciigon, sed plenuminte sian devon revenis al nuna labordonanto. Li rakontis al li pri sia malgranda okazajxo kaj ne hontis konfesi, ke li vidas en tio la helpon de Dipatrino. Baldaux li anoncis sin cxe la majstro en Marienfels kaj estis akceptita. Li komencis sur la nova laborloko kun la fervoro, sed ne restis maldankema al Virgulino Maria. Li klopodis per eniro en la katolikan eklezion pliproksimigxi al Sxi."
"Karaj kunfratoj", finis Patro Remigio sian rakontadon, "vi scias, kiel estas malfacila tasko konvinki protestanton pri la auxtentikeco de nia eklezio. Lia animo, ofte malmoligita per antauxjugxoj kontraux la katolika kredo, sxajnas kiel malkulturata kampo, sed la larmoj de patrino moligas ankaux krudan filon. Tiukauxze ankaux la larmoj, pregxoj kaj petoj de tiu, kiun ni nomas Rifugxejo de la Pekuloj, kapablas konverti ecx la animojn, kiuj estas kvazaux sxtonigitaj per siaj eraroj, cxar la larmoj de granda nia Patrino vere instigas Dion al la mizerikordo por ni. Vi havas multan okazon pregxi cxi tie en la pilgrimloko de la Virgulino Maria por konvertigxo de la pekuloj, de pekemaj kristanoj, kaj katolikoj kaj protestantoj. Al iu eble sxajnus, ke li atingus pli bonajn rezultojn en granda urbo ol cxi tie en flanke kusxanta solejo, duone en Saksio, duone en Bohemio. Cxiu de ni scias, ke cxiuloke atendas animoj ne sole niajn vortojn, sed ankaux niajn pregxojn. Per tiuj pregxoj estas preparata tereno ne nur por laboro propra, sed ankaux de la kunfratoj. Per tio estas niaj koroj edifataj kaj kondukataj al Kristo."
Patro Remigio finis sian parolon kaj tra la hejmeca mangxejo de Patroj redemptoristoj disvastigxis silento, kauxzita per kortusxo, kiu nerimarkeble larmigis la okulojn.
Sac.
Ferdinand Hrusat
Kio estas nesankta,
Al tiuj, kiuj semas la Veron,
Gvidu al la vivo plena -
Via Gracodiluvo
Plenumigxis antauxdiro de rapida kanonizado de la kapucena beatulo Patro Pio el Pietrelcina, havinta ekde la jaro 1918 gxis sia morto stigmatojn - vundojn, respondajn al vundoj de krucumita Jesuo. Li estas kanonizota dimancxe la 16-an de junio 2002 en Romo. Decida en tiu afero igxis mirakla resanigxo de Mateo Colelli. Malgranda infano, kies sanstato estis proklamita kiel senesperiga, resanigxis el grava kolapso post inflamo de cerbo (encefalito). La resanigxo okazis post pregxpetoj al beata Patro Pio. Tiu okazo igxis Dia konfirmo en la proceso de lia kanonizado.
La cxefurbo de Italio atendas invadon de centmiloj da pilgrimantoj. Sed tiu cxi fakto ne estingas entuziasmon de patroj kapucenoj. - Niaj koroj estas plenplenaj de gxojo kaj jam nun ni komencas preparojn de tiu cxi grandega okazontajxo - atestis unu el ordenanoj el San Giovanni Rotondo. Tiu malgranda urbeto en suda Italio, la loko, en kiu Patro Pio travivis la plej grandan parton de sia vivo, esprimis sian gxojon per sonorado kaj pregxado de miloj da fideluloj atendantaj la decidon de la Papo. Regis tie atmosfero de popola festeno, okazis artfajrajxoj, gxoja kantado kaj muziko.
Laux
pola gazet-raporto por
Dio Benu sendis Stanislaw Smigielski
KIAM LI VENOS ... J. Stredel
ANTONIO ROSMINI (1797-1855)
Eklezia historiisto el Munkeno Ignaz von Dollinger taksis Antonion Rosmini kiel la plej grandan pensulon inter katolika klerikaro ekde la tempo de Tomaso Akvina.
Rosmini estis ne nur filozofo. Li ne estis profeto, kiu volus gvidi kristanojn laux malgxusta vojo. En katolika sfero li estis la unua kaj unusola, kiu provis fari supervidon - resumon de filozofio entute kaj ligis samtempe elementojn de greka kaj skolastika spekulo kun testamentajxo en moderna euxropa anima vivo de Descartes. Li klopodis kvitigxi al angla empirismo de la 18-a jarcento, same kiel kun Kant kaj Hegel. Kun sia amiko - poeto Alesandro Manzoni li elkondukis Italion el anima provincialismo post 200 jaroj kaj denove envicigis gxin en euxropan pensadon. Li farigxis nacia figuro de la itala Risorgimento, cxar li klopodis realigi harmonion inter nacia tendenco pri unueco kaj kristanaj tradicioj de la lando. Li estis filozofo, pedagogo, fondinto de ordeno, teologo, defendanto kaj ankaux kritikisto de eklezio, unu el la lastaj universalaj genioj de la homaro. Multaj liaj pensoj evoluis nur post lia morto.
Rosmini kiel homo de eklezio scipovis suferi kun gxiaj multaj mankoj sen malespero. Tio certe havas grandan signifon ankaux por nia tempo, por homo nuntempa. En lia persono estis ligita kritika opinio kun sindona rilato al eklezio. Ankaux pro tio certe valoras legi pri la personeco kaj pripensi almenaux kelkajn punktojn.
Tre frue aperis al li fundamenta koncepto de propra filozofia sistemo. En lia tempo superis du sistemoj - sensualismo kaj idealismo; li decidis por la dua. Ideo de ekzisto senpere cxeestas en homa animo, estas radiko kaj mezuro de cxiu ekkono. Pri ekzisto atestas pensado. Ideo de ekzisto en si mem estas malcerta: homo ekkonas gxian difinon per sperto. La ideon Rosmini plu disvolvis en sia unua cxefa filozofia verko "Nova Provo pri Deveno de Ideoj" (1830); cxi tiu skribajxo farigxis limsxtono en disvolvigxo de itala filozofio kaj pruvigxis kiel la plej vi-vanta el la filozofiaj sistemoj de frua itala Ottocento.
Kiel studento de gimnazio rilate la venontan profesion li decidis frue - li deziris farigxi pastro - ne por fari karieron (deveno de la gepatroj ebligus gxin al li), sed por dedicxi sin al esploro de tiutempaj problemoj. En la jaro 1816 li foriris al universitato en Padova kaj enskribigxis en teologian fakultaton. Tiam ankoraux ne ekzistis teologio kiel specialigxo, li studis precipe filozofion, sed ankaux la hebrean kaj sanskriton1. Li amikigxis kun multaj talentaj junaj homoj, gxis nun konataj en itala spirita vivo de la 19-a jarcento.
La unua plano fondi en la jaro 1819 societon de amikoj ne sukcesis. En la jaro 1821, mallonge post la konsekro, Rosmini donis al si duspecan taskon: unue agi por sia memperfektigxo kaj due rifuzi neniam faron de amo por proksimuloj, kiun oni postulos de li. Dio parolis al li per tempo-signoj: por sia verko li kapablas volontigi cxiun homon, kiu ne enfermas sin antaux li. Tre frue antauxiris lin famo de sankteco: de homo, el kiu elbrilas io Dia. Li evitis nenian taskon, malgraux tio, ke gxi ne promesis sukceson. Li havis tre ricxan, genie talentan karakteron. Lia vivo atestas, ke en profundeco de sia estajxo li havis ion specifan, kio ne povis nur simple iel perdigxi.
Post restado en Padova sekvis kelkjara studado en Rovereto. En la jaro 1826 oni aperigis lian fundamentan verkon pri unueco de edukado, en kiu li petis organike unuecan edukadon. Tiu cxi verko signifas por Italio la samon kiel antaux 18 jaroj por Germanio verko de Herbart.
Rosmini pensis unue je komuneco de laikoj, poste li decidis por instituto de diocezaj pastroj kun la celo, kiun li donis al si mem dum la pastrigxo: sanktigado pere de amo al Dio kaj proksimulo. En la tago cindromerkreda 1828 li foriris kun siaj kunuloj sur Monte Calvario cxe Domossola kaj per medita pregxo preparis sin por la fondo. Dum tiu cxi agado por la fondo li ne elcxerpis cxiujn fortojn. Li estis tre tolerema, multflanka kaj modesta. Lia principo estis fido al Providenco: se Dio volas lian aferon, donos al gxi tion, kion gxi bezonas por la fina sukceso. Rosmini fondis la kongregacion en kelkaj lokoj de Italio, ankoraux dum lia vivo liaj fratoj ekagis en Anglio, Irlando, Usono kaj Afriko. Grava celo de gxia aktiveco estas instruado.
Rosmini sukcesis transformigi virinan kongregacion kun la sama celo, sed mankis al gxi gxusta gvidado. Li formis el gxi vivokapablan organizajxon. Oni nuntempe ne povas imagi liajn malfacilajxojn. Lia vivo atestas, ke la homo ne devas fali sub pezo de malkompreno, sed pere de superado de malfacilajxoj povas kreski.
Unue auxstria registaro montris ekstreman malfidon. Unu el liaj unuaj verkoj "Lauxdado de Pio la VII-a", kiun Napoleono forkondukis en kaptitecon en Francio, estis kvin jarojn per cenzuro malpermesita, cxar la auxtoro en gxi kritikis sxtatan absolutismon. Ekde tiam oni spionis lin, policanaj informoj raportis en Vienon lokojn de lia restado. Oni suspektis lin ecx en la naskigxurbo Rovereto, kie li aktivis kiel pastro kelkajn jarojn. Li spertis multajn limigojn de sia agado.
Pli dangxera kaj pli sistema estis persekutado flanke de pastroj kaj monahxoj. Tre frue tio komencis kaj aktivis en tio cxefe kelkaj jezuitoj. Ili vidis en Rosmini rivalon, kiu malhelpas al la ordeno. Oni malbone taksis realecon kaj riprocxis, ke lia filozofio havis en italaj mezlernejoj kaj seminarioj pli grandan sukceson ol skolastikaj lernolibroj. La persekutado kulminis en la jaro 1838, kiam Rosmini publikigis traktadon (artikolon, disertajxon) pri konscienco. Cxio malbona dauxrigis en revolucia jaro 1848, kiam oni aperigis lian konatan verkon pri kvin batoj de la eklezio. Li verkis gxin preskaux 15 jarojn ekde la jaro 1832 sub la influo de movado de Lamennais en Francio. Kun granda konscio de profunda respondeco li nomis tiutempajn ekleziajn mankojn, kritikis malbonajxojn kaj samtempe proponis, kiel forigi ilin.
Skiza enhavo de la kvin batoj de eklezio: 1) La unua bato de eklezio laux Rosmini estas apartigo de klerikaro de laikoj dum la diservo (liturgio) kaj apatia popolo dum la euxkaristia festo. Popolo ne komprenas la latinan lingvon de la eklezio, dum la plej gravaj momentoj de liturgio restas surda, kiel templaj kolonoj. Lingva nekompreno kauxzas la dividon kaj klerikaro farigxis kasto nekomprenanta lingvon kaj problemojn de la popolo. 2) La dua bato de eklezio evidentigxas eduko de klerikaro. Plimulto de klerikoj ne kapablas memstaran pensadon. Ricxeco kaj potenco kauxzis distingon profanan: klerikaro "pli alta kaj pli malalta". Episkopoj tro okupitaj per laikaj (mondaj, profanaj) oficialajxoj simple lasis taskon edukadi popolon al nesuficxe preparita klerikaro. Kia helpo? Episkopoj devas denove farigxi anima centro de la popolo, sed tio dum la situacio ne eblas. 3) La tria bato de eklezio estas malunueco de episkoparo kaj perdo de reciprokaj rilatoj. Tio estas antitezo kompare kun pli frua situacio, kiam episkopoj komunikigxis (interrilatis) kaj persone kaj skribe, okazis sinodoj, ili kune solvis proprajn senperajn problemojn. Episkopoj ne perdis kontaktojn per politikaj vidpunktoj. 4) La kvara bato de eklezio estas nomumado de episkopoj per la registaro. Tio kolizias kun nefordoneblaj rajtoj kaj tradicia kutimo de malnova eklezio, nome, ke pastraro kaj popolo libere elektis episkopon. 5) La kvinan baton de eklezio vidas Rosmini en mallibereco de eklezia havajxo (posedajxo), transprenita el feuxdisma tempo. Gxi kauxzas malgxustan uzadon kaj celon de eklezia havajxo.
Rosmini kurantauxis per siaj planoj sian tempon. Post pli ol cent jaroj plimulto el ili realigxis per la 2-a Vatikana Koncilio. Kelkaj el ili, ekz. konforma partopreno de laikoj je elekto de episkopoj - ne perdis aktualajxon ankaux hodiaux. Sed post la aperigo - dum la tempo de Rosmini - ili kauxzis grandan konfuzon.
Rosmini sub impreso de liberalaj komencoj de pontifikado de Pio la IX-a (1846-1878) opiniis, ke li povas kontribui al klarigo de reformaj pensoj de la Papo. Kiam oni aperigis la libron, en eklezio jam ekzistis forta kontrauxfluo. La libro farigxis neoportuna. Neprofunda sentimentala liberalismo de la Papo Pio la IX-a malfondigxis en revolucio 1848. La Papo ekziligita el Romo, baldaux denove kontaktis tradiciajn konsilantojn en politiko kaj en eklezio. Tiel preterpasis influo de Rosmini je roma eklezia politiko. Jam en la jaro 1849 atingis lia libro pri kvin batoj de eklezio indekson de libro malpermesita. Anonimaj kalumnioj, diversaj riprocxoj, kontrauxstaroj kauxzis fine proceson de esplorado. Post jaroj venis Kongregacio por Indekso al la konkludo, ke nenio inda de kondamno trovigxas en skribajxoj de Rosmini. La rezulto plezurigis la Papon Pion la IX-an, cxar li en la koro cxiam tre estimis la auxtoron, malgraux tio, ke li lasis lin fali kiel politikan konsilanton.
Rosmini pro acxaj kalumnioj kaj multaj malbonajxoj lacigxis kaj devis ekkusxi. Dum lia malsano vizitadis lin poeto Alesandro Manzoni. Li esprimis esperon, ke Dio redonos al lia amiko denove sanon, cxar nemalhavebla estas li por eklezio. Sed Rosmini respondis: "Ne. Por Dio neniu estas nemalhavebla. Kion Dio komencis, tion Li finos per disponeblaj rimedoj. Se temas pri mi, mi estas neutila, mi ecx timas, ke malutila, kaj tiu cxi zorgo ebligas al mi kviete rigardi renkonte la morton, gxi permesas deziri gxin." "Pro Dio, ne parolu tiel", diris Manzoni, "kion ni farus sen vi ?" La mortanta respondis: "Adorare, tacere, gaudere" - adori, silenti, gxoji.
Rosmini mortis la 1-an de junio 1855. Regis gxenerala opinio, ke forpasis la plej granda intelektulo de Italio.
Kompilis Jitka Skalicka
1
sanskrito
- la antikva, sankta lingvo de Norda Hindujo, la
plej malnova konata membro
de la hind-euxropa lingvofamilio.
Rim. de
red.: En
Historio de Eklezio (Cirkevni dejiny) de cxehxa historiisto Radomir
Maly,
2000, sur la pagxo 249 oni povas legi: "Harnack, Tillich, Bultmann kaj
aliaj ekzegezistoj kaj teologoj de protestantismo negis miraklojn de
Kristo
inkluzive de lia resurekto, sur flanko katolika ilin sekvis Tyrell,
Loisy,
Rosmini kaj aliaj. Kun tio rilatis ankaux radikalaj postuloj de
animzorga
praktikado: nuligo de deviga celibato, envicigo de naciaj lingvoj en
liturgion,
elekto de episkopoj kaj parohxestroj ktp. Tion cxion Pio la X-a energie
rifuzis en encikliko "Pascendi Dominici gregis".
NOVAJ PREGxEJOJ ANKAUx EN CxEHxIO
Nia membro, Doc. Ingx. Ark. Jan Werner el Brno, reagis per jenaj vortoj je la artikolo en Dio Benu 1/2002 "Katolikoj en Latvio Fervore Konstruas Pregxejojn":
"Mi dankas por Dio Benu n-ro 1/2002. En gxi mi legis pri novaj pregxejoj en Latvio. Pere de almetita folio mi informas vin pri verko de miaj kolegoj en la arkitektura fakultato en Brno "Nove kostely a kaple z konce 20. stoleti v Ceske republice" (Novaj pregxejoj kaj kapeloj el fino de la 20-a jarcento en Cxehxa Respubliko). La libro estas tre interesa, sed ankaux multekosta. Mi rekomendas gxin almenaux por trastudo. Ankaux mencio en Dio Benu utilus."
Koran dankon al frato Ingx. J. Werner pro tiu cxi interesa sciigo. Sur tiu cxi mapeto de Cxehxio ni informas pri la novaj katolikaj pregxejoj en Cxehxa Respubliko, kvankam laux pliprecizigo de Ingx. Werner, en la menciita libro estas katalogitaj 90 novaj pregxejoj kaj kapeloj, realigitaj fine de la 20-a jc., do post falo de komunista regximo, kiu dum kvardek jaroj de sia ekzistado ne permesis la pregxejojn konstrui, sed en kelkaj kazoj ilin likvidis.
Unu el novkonstruitaj pregxejoj - Pregxejo de Virgulino Maria Helpantino de Kristanoj - estas en Brno-Zabovøesky. Al la pregxejo apartenas ankaux saleziana oratorio. La 13-an de aprilo 1950 estis cxiuj salezianoj malliberigitaj. Dum internigo en Zeliv jam en la jaro 1950 promesis la salezianaj superuloj al la Virgulino Maria, ke por sxia honoro oni konstruos en Brno-Zabovøesky pregxejon post akiro de libereco. La plenumitan promeson atestas la pregxejo, honore al V. Maria.
POR KIO MI DANKEMAS AL ESPERANTO
Subdiakono Karel Filip, 1935
Senlima estas valoro de sacerdota ofero, ofero de la Sankta Meso. Senlima estas precipe valoro de unua Sankta Meso. Surmonde cxiujare akceptas la sacerdotan ordinon multe da tiuj, kiuj sin dedicxis al la sacerdoteco. Kaj cxiuj, precipe en la solenaj momentoj post akcepto de ordinacio, plene konsciigxas, ke ili estas cxiuj fratoj en unu Kristo, en unu ofero.
Cxiu homo sercxas por si amikon, iun, kiu kun li kunsentus liajn animajn kaj sentajn statojn, iun, kiun li amus. Des pli la sacerdoto, kiu plejvivece konsciigxas pri frateco de cxiuj Diaj filoj.
Verkisto Jan Cep en sia lasta libro "Blua kaj Ora" esprimis tion per la vortoj: "Dio mia, ni estas jam tiel kreitaj, ke ni volas sub nia mano senti batadon de viva koro, varmon de konkreta homo."
Jes, la varmo de la homo, kiu varmigadus ecx nian propran, ankaux la homan koron. Estas tio tiel neordinara, ke tiu varmo de la koro malpliigxas nek per distancoj, ecx se ili estus longlongaj. Kaj tiu varmo ne rigardas la aspekton, la eksterajxon, ne rigardas la naciecon, la lingvon, sed tiu varmo sercxas nur kaj nur koron, la koron kaj la animon.
Mi estas tiel felicxa, ke mi eksentis tiun varmon de la reciprokaj rilatoj en mezuro nemeritinda. Mi havas, mi povas tion diri, fraton, fraton en Kristo, fraton hindon, anon de ordeno de Nudpiedaj Karmelanoj, en Suda Hindujo, en klostro Sankta Sebastiano en Pulincunnoo. Nunjare la 12-an de julio 1935 li sacerdotigxis. Kaj estis mia la plej granda felicxo, ke tiu cxi mia malproksima bruna amiko en fora Hindujo, en lando de longe dauxrantaj varmegoj kaj longe dauxrantaj pluvoj, rememoris min en la "memento" - rememorigo dum sia unua ofero de la Sankta Meso.
Estas tio cxiam agrabla sento, sed la dis-tanco de la ofero, celebrita sub alia cxielo, en kvazaux alia mondo, tio aldonas al la tuta forto de la rememorigo de la novsacerdoto hindo, kiun mi darfas nomi mia amiko, ion majestan.
Kaj por tio mi dankemas nur al Esperanto, cxar per Esperanto mi povis interkomprenigxi kaj korespondi kun logxanto de fora Hindujo, de la lando, el kiu la letero ecx cxe hodiauxa moderna teknika transporto kaj rapideco iras al ni tutajn 21 tagojn.
Kiom da belegaj ajxoj jam Esperanto donis al la homaro, kaj kiom gxi ankoraux donos. Precipe la katolikoj devus pli multe rimarki la Esperanto-movadon kaj mem por si eluzadi avantagxojn de Esperanto, kies sukcesan aktivadon benas ankaux la papoj.
Ni deziras al komercistoj, kiuj kiel unuaj konsciigxis signifon de Esperanto kaj komencis gxin eluzadi por sia negocado. Sed ni gxin povas plene eluzadi por profitoj de la animoj kaj la koroj.
Kiel mi estos felicxa, kiam post unu jaro, se Dio permesos, mi povos al mia amiko hindo, Pastro Theofil, lian rememorigon repagi per mia rememorigo dum mia unua sacerdota ofero...
SANKTA ZDISLAVA EL LEMBERK - PATRONINO DE LA FAMILIOJ
Komence de cxi-jaro mi legis en jxurnalo jenan informon: "La Cxehxa Nacia Banko eldonis hieraux argxentan ducentkronan moneron okaze de la 750-a datreveno de la mortotago de sankta Zdislava el Lemberk. La monero estis eldonita en duspeca stampo, en la klasika kaj en speciala pintkvalita ellaborajxo (t. n. "proof") por pretendemaj numismatoj. Sur la averso de la monero estas arta grupigxo de stilizitaj heraldikaj bestoj de la cxehxia granda sxtata blazono. Sur la reverso estas figuro de sankta Zdislava, fleganta malsanulon."
Gxis cxi tie la sciigo el la jxurnalo. Kiu estis tiu virino, je kies honoro estis eldonita la monero kaj kies mortotagon ni rememoras?
Siatempe mi legis, ke ne estas tiom grave, kiel longa estas la homa vivo, sed kiel ricxa, valora kaj utila gxi estas. Mi opinias, ke cxi tion ni povas sen restajxoj apliki cxe la vivo de Zdislava, kiu mortis tre juna, nur 32-jara. Kvankam sxi vivis sur cxi tiu tero nur ege mallonge, sxi postlasis profundan sulkon, plenan de bono, amo kaj mizerikordo ne nur en rondo de sia familio, sed cxie cxirkaux si, precipe en la medio de la plej grandaj povruloj, al kiuj sxi servis sinofere.
Nun ni revenos en la historion kelkcent jarojn reen, nome en la 13-an jarcenton. En Bohemia-Moravia Montetaro, proksime de urbo Velke Meziøici estas urbo Køizanov (latin. Cryzans aux Krisans), kie versimile en la jaro 1220 en tiama burgo naskigxis Zdislava. Sxi havis tri fratinojn kaj unu fraton. Ankaux sian infanagxon kaj junagxon sxi pasigis tie en modela familia medio.
Sxia patro Pøibyslav (Pribislav) estis signifa moravia elstarulo. Li ankaux administris la burgon en Brno, unu el tiamaj la plej gravaj, kaj en la jaro 1238 li estis ankaux burggrafo en Veveøi (Sciura burgo), burgo nordokcidente de Brno. Lia dauxra sidejo tamen estis Køizanov. La havis grandajn planojn, sed lia morto en la jaro 1251 cxesigis ilin. Li estis entombigita en la pregxejo de sanktaj Johanoj - cxe la minorita pregxejo en Brno.
La patrino de Zdislava, lauxnome Sibila, apartenis al la akompanantaro de Kunegunda, fiancxino de la estonta regxo Venceslao la I-a. Cxi tiu honordamo devenis el mediteranea regiono, nome el Sicilio, el la regiono, kiu en tiu tempo prezentis unu el la plej kulture evoluintaj landoj de okcidenta Euxropo. Sxi estis virino de suda tipo, tre bela kaj tre klera, kaj sinjoro Pøibyslav edzigxis kun sxi, kiu tiam estis juna vidvino de grandsinjoro Bohus. Pøibyslav kaj Sibila versimile konatigxis cxe la regxa kortego, kiun Pøibyslav ofte vizitadis. Ili ambaux subtenadis monahxejojn, ekz. monahxejon de dominikanoj en Brno, fonditan en 1239, kaj Sibila precipe favoris la monahxejon en Zïar nad Sazavou, kie sxi estis en monahxeja pregxejo entombigita, kiam sxi en la jaro 1262 mortis.
Zdislava kreskis, kiel ni jam diris, en la harmonia familia medio. Sxi kaj sxiaj gefratoj, pli bone dirite fratinoj, cxar la frato Petro mortis kiel infano, ricevis fundamentojn de klereco de sia klera patrino, t. s. lego- kaj skribo-sciojn kaj ankaux scion de lingvoj, kiujn Sibila mem scipovis. Krom cxi tiuj scioj Zdislava eksxatis kantadon kaj liutoludon. Sxi ankaux devis ellerni kudri, sxpini kaj kuiri. Sxi devis kompreni cxiujn laborojn en la burga mastrumo. Sinjorino Sibila edukis siajn filinojn kiel estontajn edzinojn de grandsinjoroj, kaj ecx se ili tiuj ne farigxos, ili devos cxion kompreni.
Por la plua klerigxo Zdislava estis sendita en monahxejon de Oslavany. La tempo tie estis dividita; kompreneble krom pregxado kaj meditado estis ankaux instruado praktika kaj teoria. Knabinoj tie lernis brodi kaj krom aliaj scioj ili ankaux ekkonis fundamentojn de botaniko, precipe sciojn pri kuracherboj kaj ilia uzado. Zdislava ion jam sciis pri tio, cxar sxia patrino konis la misteron de tiuj herboj kaj permesis al siaj knabinoj kolekti ilin kun spicistino el la subkastela vilagxo.
Kiel tre juna, iom post 15-a jaragxo Zdislava estis edzinigita al sinjoro Havel el la gento de Markvartidoj, mastro en la burgo Lemberk en norda Bohemio. El cxi tiu edzeco naskigxis kvar infanoj: Havel, Margareta, Jaroslav kaj Ladislav.
Kvankam sxi estis nobla burga mastrino, sxi tre ofte vizitadis la plej grandajn povrulojn, flegadis kaj helpadis ilin. Vagistoj, malsanuloj kaj helpobezonantoj trovis cxe sxi cxiam plej afablan akcepton. Sxi subtenadis ilin cxiuflanke. Kun sia edzo Havel sxi konstruigis en Jablonne ankaux hospitalon, kie al tiuj povruloj servis dominikanoj. Zdislava estis de cxiuj amata kaj ili nomis sxin "Patrino de povruloj".
En la kroniko de Dalimil ni povas legi pri sxi: "Kvin mortintojn sxi kun Dia potenco revivigis, al multaj blinduloj sxi redonis la vidkapablon, multajn kriplulojn kaj leprulojn sxi sanigis kaj super multaj povruloj grandajn miraklojn sxi faris." (Dalimil 87,5)
Zdislava, kiel ni jam diris, ne gxisvivis longan vivon. Sxi elcxerpigxis per la laboro en porvivaj devoj. Post bela familia vivo, post vivo plena de bonfaroj sxi mortis en la agxo de 32 jaroj kaj estis entombigita en la pregxejo de sankta Lauxrenco en Jablonne.
Tuj post sia morto sxi estis honorata kiel potenca propetantino kaj helpantino. De la 13-a jarcento gxis hodiaux la kredantoj honoras sxin kiel sanktulinon kaj helpopetas sxin kun ceteraj cxielaj patronoj. Kanonizita sxi estis kune kun Johano Sarkander en Olomouc la 21-an de majo 1995 de la Papo Johano Pauxlo la II-a. Dum la Sankta Meso de tiu granda kanoniza solenajxo ricevis reprezentanto de la katolikaj esperantistoj, frato Miloslav Svacek, tre honoran taskon - transdoni la oferdonojn al la Papo.
Dio, Vi ellernis Sanktan Zdislava iri la vojon de perfekteco per plenumado de la taskoj de geedzeca vivo kaj en farado de la agoj de la amo. Helpu al ni, por ke pro sxia propeto la kristanaj familioj sin konstante renovigu kaj ekfloradu per atestoj de pli helaj moroj. Amen.
Laux diversaj fontoj kompilis omagxe al jubileo de sankta Zdislava Marta Lorkova
HO, KIEL BONE, KE VIVIS MARIA!
Mil jaroj antaux Dio egalas al unu tago. Se Dio estus volinta plenumi sian savoplanon kelkajn tagojn pli poste, kian respondon, plenuminte lian ordonon, la Cxefangxelo Gabrielo estus povinta realporti al la Sinjoro en la jaro 2000?
En la jaro du mil de nia erao, Dio kompatplene rigardis desupre la Teron, por vidi, kion la homoj estis farintaj el lia bela kreajxo, kion ili cxiutage kauxzas unu al la alia: militojn, murdojn, cxiuspecajn krimojn, fizikajn kaj psikajn vundojn, misuzadon de la scienco, egoismon de cxiu nivelo, cxio trovigxis en ilia tagordo. Neniu pripenso pri la Diaj ordonoj, kiuj estus la fundamento de bona vivo; ecx ne dum instruhoroj de religio ili estas instruataj. Jam ili tute ne validas por la interhomaj rilatoj!
Por montri al la homoj, devojigxintaj el la gxusta vojo, por ebligi al ili ekkoni la veron, por redoni al ili la vivon en gxia abundeco, tial do lia unika Filo, la ununura kompetenta, devis malsupreniri sur la Teron kiel homo. Al tio estis necesa libera kunago de homo. Tiu devis esti bona, Dion amanta, helpopreta virgulino!
Tial Dio sendis sian Cxefangxelon Gabrielon sur la Teron kun ordono anonci al virgulino sian planon kaj peti sxian konsenton. Antauxdestinita sxajnis al Dio la okcidenta mondo, kie vivis spertaj, inteligentaj homoj, plenaj de fantazio, kiuj promesas posedi bonajn kondicxojn por plenumi lian planon. Kelkaj virgulinoj tie ankoraux vivis, nur tiu vorto iel elmodigxis.
Gabrielo eniris tial en la logxejon de juna virino, kies pieco estis en tuta regiono konata. KLAUxDIA, enprofundigxinta en la pregxo, rigardis indigne la gxenanton. Preskaux sxi ne auxskultis, kaj sulkiginte la frunton sxi respondis kun penige konservita gxentileco, ke momente sxi ne havas tempon por diskuti, cxar sxi devas pregxi pro tio, ke la mondo ja estas tiel malbona. Kaj tuj sxi turnis la dorson al la gasto.
Iomete elrevigita, Gabrielo foriris. Li ja estis de la Sinjoro ricevinta ankoraux kelkajn aliajn adresojn. Tial li venis al UTA.
Sxi estis la plej bela, klera virino, studinta ne nur teologion, sed ankaux multflanke sxi estis erudita. Scivoleme sxi lasis la gaston eniri kaj instigis lin klarigi sian deziron. Gabrielo sciigis al sxi, ke Dio volas sendi sian Filon kiel homon sur la teron, por liberigi la homaron el iliaj multspecaj kulpo-sxargxoj kaj instrui al ili la gxustan vojon.
Uta tre gxojis, cxar ankaux sxi sercxis elir-vojon el tiu mizero. Sed kiam Gabrielo parolis pri tio, ke virino farigxos patrino de la Dia Filo sen kunago de viro, tiam Uta ridis plena de moko. Tiu afero ja estas tute nerealigebla! Oni do ne opiniu sxin esti tiel stulta! Kaj al la angxelo sxi volis diri: "Tion vi mem certe ne kredas!", sed la "ne" restis blokita en sxia gorgxo, cxar Dio estis frapinta sxin per muteco. Gabrielo, devinta havi paciencon pro tiu malsukceso, sercxis nun la trian kandidatinon.
LAUxRA vere estis bona knabino. Kiam Gabrielo eniris, sxi tre ektimis, sentante sin honorata pro la vizito de la angxelo. Tiu klarigis sian mesagxon. Lauxra pli kaj pli paligxis, auxdante tion. Fine sxi diris: "Tiu afero ne koncernas min. Mi vivas cxiam senriprocxe kaj klopodas pri bonfamo. Cxiuj miaj najbaroj scias, ke mi ne komencas amaferojn kun viroj. Se mi nun gravedigxus, ho, nur imagu, kion cxion la homoj pri mi malbone parolus! Ne, ne, dankon!"
Post tio Gabrielo fine esperis sukceson cxe PETRA. Petra estis delikatsenta karaktero, sxatanta cxiun belon. Auxdante la mesagxon, sxi tre miregis, sed nur mallonge pripensinte sxi diris kun klara vocxo: "Tiel realisme la savado de la mondo do ne povos realigxi! Kontrauxe, tio devus farigxi spirite! En la kunvenoj de la esoteranoj oni instruas tute alian vojon el la malaltajxoj de la vivo. Diru al via Dio, ke tiu cxi mesagxo, tiel nekredebla, estas nekongruebla kun miaj sciencaj ekkonoj, pri gxi mi ne plu volas paroli!"
Suficxe malgaja Gabrielo finfine venis al OLGA. Sxi kore bonvenigis lin kaj li komencis klarigi la Dian planon. Olga plenigxis per entuziasmo. Tion cxion sxi komprenis, cxar laux sxia opinio gxuste nun estas la plej urgxa tempo, por ke finfine io estu farita por plibonigo de la mondo. La infanon sxi tre volonte naskus, kaj ke sxi estis elektita por tiu grandioza plano, tio sxin igis esperplena. Infano sen kunago de viro estus por sxi la konfirmo de sxiaj klopodoj humiligi la virojn.
Jam sxi volis respondi "JES", kiam Gabrielo klarigis al sxi, ke tiu filo estu nomata Jesuo.
"Kial do filo?", sxi objxetis. "Mi ne volas filon! Mi nur volas filinon! Nur la virinoj ankoraux povas savi la mondon! Ke lauxdire Dio estas patro, do la viro, tio estas por mi netolerebla. Dio estas bona patrino kaj sxia ununura eraro estas, ke sxi kreis ankaux virojn!"
Tuj, kiam Gabrielo ankoraux volis diri klarigantan vorton, sxi senprokraste montris al li elirejon.
Senkuragxigita Gabrielo revenis al la cxielo por sciigi al Dio la rezultojn de sia misio:
Verkita de Ursula Tiedemann. El la germana esperantigis Hugo Westhoff.
RAKONTO PRI DU DINASTIOJ - SERVISTOJ DE LA SINJORO
La historio konas multajn okazojn pri tio, kiajn spurojn restigis en muzika kroniko muzikistoj el unu gento kaj en pluraj generacioj. Multaj tiaj estas ankaux en la latva muzika arto, ekzemple, fratoj Medini, patro kaj filo Darzini, patro kaj filo Kalnini, Vigneri, Kokari, Racxevski kaj tian cxenon oni povas longigi, cxar nature kaj memkompreneble cxiu deziras transdoni amatan profesion al siaj pli proksimaj homoj kaj vidi dauxrigon de gxi en sekvontaj generacioj.
Reprezentantoj de profesio, kiuj devenas el unu gento, la plej ofte estas renkontataj gxuste inter orgenistoj - la vasta gento de Bach, kvankam la plej fama, sed ne sola. Ecx inverse: kiel escepton oni taksas tiujn orgenistojn, kiuj ne venis el gentoj de orgenistoj aux muzikistoj. Evidente tio estas la esenco, ke orgenisto estas ne nur metio, sed ankaux profesio, ecx pli - vivstilo, mondakcepto kaj propra konvinko. En tiu cxi artikolo mi rakontos pri du dinastioj de orgenistoj.
La unua dinastio estas tiu, el kiu venis Mamerto Celminskis - la kreinto de mirinde belsona muziko kaj virtuoza, altnivele profesia orgenisto. Lia avo kaj patro estis orgenistoj en la vilagxa pregxejo Skaistkalne (distrikto Bauska). La patro estis ankaux la unua instruisto, de kiu Mamerto lernis ludi pianon kaj poste orgenon.
En la jaro 1927 dum Kristnaskofesto la patro igxis tre malsana, sed Mamerto tre sukcese anstatauxis patron kaj la Diservo estis bonorde plenumita. Tiu hazarda okazo vekigis en Mamerto fortegan deziron igxi muzikisto kaj servi al Dio.
En la jaro 1929 Mamerto translokigxis al Dauxgavpils, kie estis libera loko por orgenisto en la pregxejo de Sankta Petro. Tiutempe en Dauxgavpils aktive funkciis Popola Konservatorio, kaj tie lektoris famaj komponistoj kaj muzikpedagogoj el Rigo. La konservatorion estris fama muzikisto-komponisto A. Feils. De li Mamerto lernis orgenludon, kompozicion, paralele posedante pianon, harmoniumon kaj aliajn muzikteoriajn lernofakojn. Dum studado en la Konservatorio, kiun li finis en 1937, li jam igxis la auxtoro de kelke da ekleziaj kantoj. Kvankam li mem sin sentis kiel nehavanta suficxajn spertojn kaj ankaux teoriajn sciojn, tamen jam tiam li ekkuragxis komenci grandan verkon - la meson al la honoro de Aglona Dipatrino. Poste sekvis dujara studado cxe fama latva komponisto - klasikulo E. Melngailis, de kiu li lernis polifonion, kaj eble la plej gravan por kantistoj - fluan, belsonan kantmanieron por cxiu korusa vocxa grupo. Nur funde posedante teorion, multfoje plibonigante li post 20-jara periodo finverkis menciitan elstaran meson (en la jaro 1953). Eble indas prinoti, ke komence de la Dua Mondmilito, por eviti persekuton, la familio intencis elmigri, sed okazis tri gravaj signoj (subita malsano, poste subita kaj hazarda malapero de infano), ke Dio por li ordonis resti surloke. Dum soveta periodo, kiam oni malpermesis pilgrimi al Aglono, granda grupo tamen kolektis sin sub ekstera turisma ekskurso, kaj alveturinte Aglonon, okazis tie Sankta Meso kun koncerna kantado kaj orgena muziko en la festotago de Cxieleniro de Sankta Dipatrino. Entute li verkis 7 mesojn, proksimume 20 malpligrandajn verkajxojn, vicon da diversaj solokantoj kaj pli ol 70 kantatojn kaj korus-kanzonojn. Kiel la plej ofte plenumitan oni povas nomi la kantaton "Surexit". Same li kompilis la libro-kantaron "Vi Lauxdu la Sinjoron!", kaj tiun cxi libron oni povas trovi en cxiu parohxejo kiel gvidlibron por direktistoj kaj orgenistoj.
Dum lastaj jaroj de sia vivo li estis orgenisto en la pregxejo de Sankta Alberto en Rigo kaj ankaux instruis muzikon al estontaj pastroj en Katolika Seminario. Indas prinoti, ke li verkis ankaux Rekviemon, kiun deziris, ke gxi estu plenumota, akompanonte lin dum la lasta vojo post lia forpaso. Tiu trista intenco realigxis du monatojn poste, kiam la Sxtata Akademia Koruso "Latvija" akompanis lin al la lasta ripozo en la januaro de 1993.
Mirinda estis lia modesteco. Li gxojegis, se korusanoj belege kantis, ecx ne sciante, ke tiun muzikon kreis li mem. Por li fremda estis honoramo kaj ekstera sinelmontro. Al li apartenas vortoj: "La muziko suprenigas spiriton. Gxuste kun belsona muziko kaj pregxo oni povas plej bone esprimi la gloron al Dio, cxar tiu, kiu pregxas kantante - pregxas duoble".
En Vatikano estis eldonita nova jarlibro "Annuario Pontificio 2002". Kiel unua ricevis gxin la Papo Johano Pauxlo la Dua (la 10-an de februaro 2002). Oni aperigis denove, kiel cxiujare, aktualajn informojn. Laux indikoj de la jarlibro la nombro de katolikaj kredantoj (katolikoj) atingis 1,05 miliardon, tio prezentas 17,3 % de monda populacio. Preskaux duono de katolikoj (49,4%) vivas en amerika kontinento, en Euxropo vivas 26,7% da katolikoj, en Afriko 12,4%, Azio 10,7%, Oceanio 0,8%.
Pluaj menciindaj nombroj: episkopoj 4541, pastroj 405178, konstantaj diakonoj 27824, monahxinoj 801185, katehxetoj 2641888. Nombro de pastro-kandidatoj plialtigxis ekde la jaro1978 gxis la jaro 2000 el 63882 je 110583.
Laux vatikanaj fontoj por D.B. preparis Jitka Skalicka
DU RANOJ (Litova popola fabelo)
Iam du ranoj decidis migri tra la vasta mondo. Ili deziris ekkoni la vivon de aliaj siaj samgentuloj en fremdaj landoj. Kiel ili decidis, tiel efektivigis - kaj ili formigris. La ranoj estis malsamkarakteraj: unu estis optimisto kaj la alia pesimisto.
Dum ilia migrado multe da diversajxoj ili renkontis. La vojagxo kauxzis tamen por ili ne imageblan kaj ne prisongxeblan okazajxon - ili ambaux falis en la ujon kun laktkremo.
Ili ambaux saltas, saltadas, sed vane - la supro de la ujo estas alta kaj refalinte, ili dronas gxis la fundo de la ujo. La pesimisto diras:
"Ho ve, karulino, se ni ne savos nin, ni pereos."
"Ne, kunulo, ni obstinu nur kaj ni sukcesos elsalti. La tuta nia vivo ja estas tia, ke ni nur mem povas fari gxin bona. Ni do ne devas malesperi, malentuziasmigxi, ni do obstinu kaj ni savos nin. Obstinu nur, karulo!"
La pesimisto ankoraux foje saltis, sed refalis kaj fordronis. Gxi ne plu jam suprenigxis.
La optimisto dauxre penadis, kvankam gxi vidis, ke gxia kunulo jam pereis... Gxi konstante saltadis, movetadis sur la suprajxo. Sed vane, elsalti el la ujo estis neeble. Dume jen gxi eksentis ion malmolan sub la piedoj kaj gxi strecxis la tutan sian forton, bone apogis sin kaj elsaltis eksteren. Okazis tiele, ke pro konstanta turnmovo, sencxesa saltetado la laktkremo buterigxis. La rano - optimisto malgxojanta ekmeditis pri sia kunulo, kiu cedis kaj ne plu obstinis kontraux la sorto.
La optimisto savos sin dank´ al sia espereco kaj obstineco.
El litova tradukis J. Petrulis
LA ANIMOSac. Jan Filip
Paska Papa Beno sur la Placo de Sankta Petro
Kiel cxiujare, ankaux nunjare dum la paska beno de la Papo "Urbi et Orbi" - Al Urbo kaj Mondo, la Papo Johano Pauxlo la II-a salutis jam tradicie ankaux per esperantlingvaj vortoj: "FELICxAN PASKON EN KRISTO RESUREKTINTA". Danke al meritplena iniciinta geedza paro Giovanni kaj Mariolina Conti el Cormano, itala urbeto apud Milano, estis bele reprezentitaj esperantistoj per bone videbla surskribo ESPERANTO.
La Cxehxa IKUE-Sekcio kore dankas kaj gratulas al gesinjoroj Conti kaj al cxiuj ceteraj, kiuj al ili helpis tiamaniere informi pri Esperanto milionojn de tiuj en la tuta mondo, kiuj pertelevide cxeestis la paskan solenajxon "Urbi et Orbi". Tiujn multajn bravulojn bezonas la Esperanto-movado.
Letero de Landa Reprezentanto de IKUE el Togolando
Tre estimataj samideanoj, bonan kaj felicxan novjaron. Ekde la 1-a de oktobro 2001 mi trovigxas en Granda Seminariejo de Johano Pauxlo la II-a en nia cxefurbo Lome. Mi komencis mian unuan studjaron de filozofio. La pasintan jaron mi travivis spiritan jaron en seminariejo Sankta Pauxlo en Notse, for de Lome. Tie mi esperantigis dek unu kolegojn - seminarianojn per E-kurso FEREZ. Nunjare ni dauxrigas gxin. Mi estas ano de Unuigxo Togolanda por katolikaj esperantistoj, fondita de s-ro Maurice Messan Agbolo. Por bona funkciado de la movado ni bezonas konvenan E-materialon (pregxlibrojn, Sanktajn Bibliojn, ktp). En la seminariejo ni pregxas cxiumerkrede vespere rozarion kaj en la nacia katolika Radio Maria ni gxin pregxas vendrede. Cxu vi povas sendadi al ni vian gazeton "Dio Benu"? Mi antauxdankas. Pregxu por ni! Bonan paskon kaj Pentekoston. Dio benu! Basile. Jen la adreso:
Jean-Louis
Basile AGBOLO,
BP 12316 LOME, Togo, Afriko (E-posxto: agbobasi@yahoo.fr)
La Kongolanda IKUE-Sekcio havas 33 membrojn. Okazas E-kursoj en cxiuj kluboj. La 17-an de decembro 2001, kadre de Zamenhofa Tago, Esperanto-Ligo de Kinshasa organizis E-ekspozicion. Tiuokaze la Kongolanda IKUE-Sekcio ekspoziciis siajn IKUE-ajxojn. La Kongolanda IKUE-Sekcio de tempo al tempo partoprenas la E-arangxojn de la Landa Asocio.
Decembre 2001 s-ro Ntoto, la sekretario, vizitis gefratojn en Lukala kaj same mi faris dum marto de tiu jaro. Mi dum tiu monato vizitis gefratojn en Mbanza-Ngungu kaj en Lukala. Sukcesa vojagxo kaj frata etoso regis dum niaj renkontigxoj. En Lukala, mi estis gastigita de fratulinoj. Pere de cxiuj kluboj mi informis precipe pri IKUE (malgraux tio, ke mi mem ne estas suficxe informita). Felicxe, ke antaux mia vojagxo alvenis "Esperanto - Nova Latino de la Eklezio", sendita al mi de la auxtoro, kiu permesis al mi regi miajn dirajxojn. Cxiuj membroj deziregas, ke okazu tiun cxi jaron la renkontigxo de cxiuj gefratoj. Pro tio, la membroj decidis kotizi. Malgraux la enlanda situacio, la membroj deziris tuj, kiam tio igxos ebla, kontribui finance aux alimaniere al la agado de IKUE. La membroj deziras, ke Kongolanda IKUE-Sekcio cxeestu la kongreson de IKUE 2003 kaj tiuokaze la jubileon de pastro Magnani.
Landa
Reprezentanto de IKUE
- Jean Bosco MALANDA LUTETE, B.P. 761, KINSHASA XI, Kongo DR, Afriko.
Strasburga Seminario Bone Sukcesis
Eble vi jam scias, ke la redakta komisiono de ADORU kaj pluraj kunlaborantoj havis konferencon kvintagan en la Strasburga Centre Culturel St. Thomas, proksime al la Euxropa Palaco, kaj intense intersxangxis spertojn kaj vidpunktojn. Ankaux trovitajn erarojn kaj era-retojn ni zorge registris. Venis la prezidanto de la Ekumena Komisiono P. Lajos Kobor el Hungario, la organizinto de la Zagreba kongreso Marija Beloseviæ, P. Jozef Zielonka el Pollando, kies libro "Ni vivu lauxeble plej bele" eniris preskaux integre en la novan ADORU, cxu en la gxeneralan parton cxu en la polan apendicon, Jevgenij Lalenkov, ortodoksa pastro el Tula (200 km sude de Moskvo), kun sia filino, medicina studentino, li jxus finis tradukon de la libro de Ulrich Matthias "Esperanto la Nova Latino de la Eklezio", Ake Ahlren el Stockholm, kun Adolf Burkhardt la lasta postvivanto el la kvinopo, kiu preparis Adoru Kantante (W.J.Downes, Britio, H.A.Rosbach, Norvegio, H.A. de Hoog, Nederlando), Ernst Leuze, kiu verkis kaj kontrolis la gitarajn akordojn en ADORU, cxeestis kaj prezentis novajn komponajxojn por melodio de ADORU. Li planas fari piano-arangxojn por cxiuj melodioj de la libro (escepte, kompreneble, la rondkantoj kaj la pure gregoriaj liturgiaj pecoj). Gabriel Anda el Kameruno montris al ni la katedralon kaj la urbon. Cetere ni multe laboris, sed ankaux multe uzis la kapelon por matenaj lauxdoj, mezaj horoj, ekumenaj diservoj, diservo laux Taize. Krome cxeestis la tutan tempon aux nur parte Daniel Chevalier kun edzino, Grete Burkhardt, Erika Discher, Manfred Retzlaff kun edzino, Alois Eder surprize vizitis nin kelkajn horojn.
Mia peto: parolu pri ADORU, kie vi povas, varbu, montru, ne nur al esperantistoj. Ni prenis grandan riskon kaj havas altajn sxuldojn, kiuj tamen ne pezas sur IKUE aux KELI, sed ekskluzive sur la komisionanoj persone. Se cxiu faros sian eblon por disvastigi la libron (prefere ne dirante "ilia libro", sed solidare "nia libro"), tiam ecx parto de la komponajxoj de eklezia muzikdirektoro Leute baldaux vidos la lumon de la suno kaj farigxos alireblaj al muzikemaj homoj.
Pri la reeldono de la Biblio mi esperas, ke baldaux sekvos ankaux bonaj informoj.
Frate via Adolf Burkhardt.
Cxu Okazos Beatigo de Prelato J. M. Schleyer?
En junio 2001 P. Bernhard Eichkorn, sacerdoto de diocezo Freiburg (Germanio) proponis al Lia Ekscelenco D-ro Oskar Saier, Arkiepiskopo de Freiburg, la beatigon de du diocezaj pastroj: D-ro Max Josef Metzger (1887-1944) kaj prelato Johann Martin Schleyer (1831-1912).
D-ro Metzger estis ekzekutita en 1944 fare de la nazioj, cxar internacie li faris proponojn por nova komenco post la germana malvenko. Post la unua mondmilito li enpasxis en la porpacan movadon kaj aktivis kiel socia reformisto. Dum la tridekaj jaroj li pioniris en la ekumena movado. En siaj porpacaj laboroj li aktive uzis la internacian lingvon Esperanton kaj metis gxin en la servon de la Eklezio.
Prelato Johann Martin Schleyer estis la auxtoro de la planlingvo Volapük (1879/80). Ankaux li konsideris sian lingvon kiel kontribuon al la porpacaj klopodoj. Schleyer estis konata ankaux kiel katolika lirikisto kaj filantropo. Pro siaj meritoj li ricevis de Papo Leono XIII-a la titolon monsinjoro.
Formigxis Internacia Komitato por la Beatigo de prelato Johann Martin Schleyer, al kiu gxis nun apartenas: D-ro Andre Albault (Francio), Sac. Bernhard Eichkorn (Germanio), S-ro Reinhard Haupenthal, (adreso de la sekretariejo: BP 19, F-84340 Malaucene. Ret-adreso: SchleyerKomitee@aol.com), S-ro Andy Kuenzli (Svislando) kaj S-ro Goncalo Neves (Portugalio).
La komitato celas kolekti subskribojn, kiuj apogos la proponon faritan al la arkiepiskopo. Tiucele kontaktigxos cxiuj lokoj, kie Schleyer laboris kiel pastro. Lian nomon gardas strato kaj gimnazio en Lauda-Koenigshofen (la naskigx-loko), stratoj en Konstanz kaj Litzelstetten, me-mor-tabuloj cxe la pastra domo de Litzelstetten kaj la logx-domo en Konstanz, same kiel Vola-pük-Vojo kaj Hotelo Volapük en Litzelstetten (www.volapuek.de).
La urbestro de Konstanz estis petita deklari la tombon de Schleyer historia monumento.
Kiu deziras subteni la proponon pri beatigo de Schleyer aux/kaj Metzger, bv. sendi deklaron kun persona subskribo al la sekretariejo de la Komitato.
Gazetara
Komuniko
Karaj gefratoj, por ke ni povu iom pli poste detale informi vin pri cxio kaj precipe pri trajnaj kaj auxtobusaj vojagxkoneksoj el viaj logxlokoj gxis Zeliv, bv. afable anonci vian partoprenon al adreso de la Cxehxa IKUE-Sekcio (Trsicka ul. 6, 75127 Pencice, Cxehxio). Ni tre kore invitas vin kaj gxojatendas renkonton kun vi. Estraro de la Cxehxa IKUE-Sekcio.